ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ: Προσηλωμένη στην αντιλαϊκή πολιτική και για τα απορρίμματα

Είναι γνωστή η σταθερότητα που επιδεικνύει η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στις αντιλαϊκές και φορομπηχτικές πολιτικές της κυβέρνησης. Μόνο τις τελευταίες προτάσεις και θέσεις του ΔΣ της να δει κανείς, μπορεί να βγάλει συμπεράσματα. Απονομή του ΕΝΦΙΑ στους δήμους, επικέντρωση στην απελευθέρωση των προσλήψεων μόνο για το προσωπικό των ανταποδοτικών υπηρεσιών (τη στιγμή που άλλες κύριες υπηρεσίες υπολειτουργούν), παραχώρηση αιγιαλών σε ιδιώτες (παρά την αντίθετη απόφαση του ΣτΕ). Αυτήν την προσήλωση, προσπαθεί με κάθε ευκαιρία, να αποδεικνύει τόσο ο πρόεδρός της, Γιώργος Πατούλης, όσο και το ΔΣ της ΚΕΔΕ, κάτι που φάνηκε και από το συνέδριο που έκαναν στην Αλεξανδρούπολη το περασμένο Σαββατοκύριακο, με θέμα «Μοντέλα Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων».

Στην ομιλία του, ο Γ. Πατούλης, με το ...καλημέρα ευχαρίστησε «τις εταιρείες που με τις χορηγίες τους στήριξαν τη διοργάνωση του σημερινού Συνεδρίου. Η συμβολή τους είναι καθοριστική κι αποδεικνύει πως μπορεί η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα να αποδειχθεί ωφέλιμη για όλες τις πλευρές». Φυσικά, δεν πρόκειται για απλό τύπο ευγενείας αλλά για ευρωενωσιακή κατεύθυνση, που έχει ενστερνιστεί, και στη χώρα μας, και προωθεί μεθοδικά το πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου και πρώτα - πρώτα, την περίοδο αυτή, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Παράλληλα, για να στηρίξει τη λαθεμένη άποψή του ότι ο σχεδιασμός των αστικών αποβλήτων αποτελεί, μαζί με τη διαχείρισή τους, «το κατ' εξοχήν πεδίο ευθύνης και δραστηριοποίησης της τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού», προβάλλει ως επιχείρημα τη διαρκή και επιδεινούμενη λεηλασία του λαϊκού εισοδήματος, επισημαίνοντας ότι αυτή είναι που «εισπράττει από τους πολίτες ανταποδοτικά τέλη για τις υπηρεσίες που παρέχει».

Παράλληλα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ τονίζει πως «για μας είναι επίσης αδιαμφισβήτητος ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων ...», και για να μην υπάρχουν παρανοήσεις για το πώς εννοεί το χαρακτήρα αυτό σπεύδει, αμέσως μετά, να διευκρινίσει ότι ο χαρακτήρας αυτός «... δεν συναρτάται από τον τρόπο υλοποίησης και λειτουργίας των επιμέρους εγκαταστάσεων και δράσεων που προβλέπονται στους οικείους περιφερειακούς σχεδιασμούς». Με άλλα λόγια, ο «δημόσιος» χαρακτήρας εξαντλείται στην «αρμοδιότητα» της Τοπικής Διοίκησης να εκχωρεί στους ιδιώτες το σύνολο της διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων, περιλαμβανομένης και της αποκομιδής τους.

  

  

Ορισμένα ενδεικτικά στοιχεία

Στην ομιλία του, ο Γ. Πατούλης στάθηκε, επίσης, στο ότι «οι πολίτες πληρώνουν ακριβά για υπηρεσίες που δεν ανταποκρίνονται στα χρήματα που αποδίδουν» για να συμπληρώσει παρακάτω πως «σύμφωνα με τα διεθνή standards, το ανώτατο μέσο κόστος διαχείρισης, σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης, της συλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων, δεν μπορεί να ξεπερνάει τα περίπου 70 ευρώ ανά κάτοικο, ανά έτος». Σημειώνουμε εδώ πως με μέση παραγωγή αποβλήτων ανά κάτοικο 0,450 προκύπτει κόστος 70/0,450 = 156 ευρώ/τόνο. Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο Σάββας Χιονίδης, δήμαρχος Κατερίνης και πρόεδρος της Επιτροπής Χωροταξίας, Υποδομών και Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ, επικαλούμενος σχετική «μελέτη του ΙΤΑ» (Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης), «σε 43 δημοτικά σχέδια διαχείρισης της Αττικής προκύπτει ότι στην Αττική το μέσο κόστος διαχείρισης είναι της τάξης των 180 ευρώ ανά τόνο ή περίπου 90 ευρώ/ κάτοικο / έτος».

Με βάση το νούμερο αυτό, για το Μαρούσι του Γ. Πατούλη (34.500 τόνους/έτος), προκύπτει «εύλογη» ετήσια δαπάνη για τις υπηρεσίες διαχείρισης των αποβλήτων, που παρέχει ο δήμος, ίση με (34.500Χ180) 6,21 εκ. ευρώ. Πώς, αλήθεια, εξηγεί ότι στον προϋπολογισμό του 2016 του δήμου του, τα έσοδα από «ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού» φτάνουν τα 18,5 εκ. ευρώ από τα οποία τουλάχιστον τα 14 εκ. ευρώ να αντιστοιχούν στα τέλη για τη διαχείριση των αποβλήτων; Πρόκειται για ποσό υπερδιπλάσιο της πιο πάνω «εύλογης» δαπάνης, και αυτό τη στιγμή που η δημοτική Αρχή κρατά σταθερά και σε δυσβάσταχτο ύψος τα τέλη καθαριότητας για τη λαϊκή οικογένεια!

Αποδεικνύεται, επίσης, το πώς διαστρεβλώνεται μέσα από τα νούμερα, η αλήθεια. «Το ποσό αυτό, (σ.σ.: τα 70 ευρώ ανά κάτοικο) ισοδυναμεί με σχεδόν 0,5% του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος ανά κάτοικο», λέει ο Γ. Πατούλης. Αυτό σημαίνει ότι το υπόψη εισόδημα ανά κάτοικο ανέρχεται σε 70/0,005 = 14.000 ευρώ. Δηλαδή σε 56.000 ευρώ για μια μέση τετραμελή οικογένεια! Στη χώρα μας, πάντως, για μια τετραμελή οικογένεια με καθαρό εισόδημα 12.000 ευρώ, τα 4Χ70 = 280 ευρώ ισοδυναμούν με το 2,33% του εισοδήματος αυτού.

Ισχυρίστηκε, επίσης, ότι «δεν είναι δυνατό να υπάρχουν ίδια συστήματα διαχείρισης σε δύο διαφορετικές περιοχές, που υπάρχει οικονομική ανισότητα μεταξύ του πληθυσμού». Εδώ, ο κοινωνικός χαρακτήρας, που πρέπει να έχει η διαχείριση των αποβλήτων, τομέας στενά δεμένος με τη λαϊκή υγεία, το περιβάλλον και τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, πάει περίπατο! Ένα ακριβό προάστιο δικαιούται κατά τον Γ. Πατούλη να απολαμβάνει (εννοείται: μέσω των ακριβών «συστημάτων διαχείρισης») υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαχείρισης των αποβλήτων, ενώ οι λαϊκές συνοικίες να μένουν στη μοίρα τους, αφού δεν έχουν να τις πληρώσουν! Το ταξικό κριτήριο και η λογική της ανταποδοτικότητας στη διαχείριση των αποβλήτων, σε όλο το - αποκρουστικό της - μεγαλείο! Αυτό όμως που δεν εξήγησε είναι: Πώς γίνεται με «φαινόμενο» κόστος (14.000.000 / 34.500 = 406 ευρώ/τόνο), να βρίσκεται σε κατάσταση κάτω του μετρίου η αποκομιδή των απορριμμάτων στο Μαρούσι;

Τέλος, στον επίλογό του, κλείνοντας το μάτι και στην καύση, δεν παρέλειψε να επαναλάβει τη γνωστή φράση «κλισέ» ότι «δεν υπάρχουν απαγορευμένες τεχνολογίες». Φράση που διατυπώνεται στο σύνολο σχεδόν των ημερίδων και συνεδρίων των τελευταίων 20 χρόνων από τους απολογητές της ελευθερίας του κεφαλαίου να επιλέγει αυτό, με κριτήριο τα κέρδη του, τις μεθόδους και τεχνολογίες επεξεργασίας των αποβλήτων, μέσω μελετών, που καλούνται να τεκμηριώσουν ένα προδιαγεγραμμένο, από τον παραγγέλλοντα, αποτέλεσμα.

Από τη δική μας πλευρά σημειώνουμε ότι σε όλη την ομιλία του εξυμνούνται οι δυνατότητες της ΚΕΔΕ και των δήμων να αναλάβουν κατ' αποκλειστικότητα το σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων αναβαθμισμένης διαχείρισης των απορριμμάτων. Κουβέντα όμως για την κατάντια του συστήματος ανακύκλωσης των αποβλήτων συσκευασίας που διαχειρίζεται η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης - Ανακύκλωσης ΑΕ και για την αφαίμαξη των οικονομικών των δήμων λόγω των πρόσθετων δαπανών για τη χωριστή συλλογή των μπλε κάδων. Πόσο μάλλον για τις διαχρονικές ευθύνες των διοικήσεων της ΚΕΔΕ, μαζί και του Γ. Πατούλη, που συμμετέχει κατά 35% στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΕΑΑ ΑΕ και με 3 εκπροσώπους στο ΔΣ.

Χαρακτηριστικά τα «πορίσματα» του Συνεδρίου

Σε ό,τι αφορά τα πορίσματα του Συνεδρίου, προβάλλεται ιδιαίτερα η τοποθέτηση του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που ανέλυσε «τις δυνατότητες και τις προϋποθέσεις ένταξης έργων στο πακέτο Γιούνκερ, τις εναλλακτικές ως προς τη χρηματοδότηση των αναγκαίων υποδομών, εξηγώντας μάλιστα ότι η πολιτική της ΕΕ είναι να χρηματοδοτούνται μόνο ολοκληρωμένες παρεμβάσεις και όχι αποσπασματικά έργα, σε όλες τις κατηγορίες των έργων διαχείρισης». Μεταξύ των προϋποθέσεων αυτών, με βάση και τα παραδείγματα της Φλωρεντίας, τη Λισαβόνας και της Αυστρίας, είναι και «η δυνατότητα αξιοποίησης πληθώρας χρηματοοικονομικών εργαλείων» καθώς και «ο ρόλος των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης για την επεξεργασία των υπολειμμάτων, σε συνάρτηση με τις ενεργειακές πολιτικές και ανάγκες κάθε περιοχής». Πρόκειται για διατυπώσεις, που παραπέμπουν σε μια μορφή «θεματικού μνημονίου» για τη διαχείριση των αποβλήτων, με άξονες την πολύπλευρη σύμπραξη με το κεφάλαιο καθώς και την αποσαφήνιση του νέου ρόλου της καύσης στην «ενεργειακή αξιοποίηση» των υπολειμματικών αποβλήτων, τα οποία στο πλαίσιο του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) αναμένεται να ξεπεράσουν το 30% των αποβλήτων. Και δεν ξεχνάμε, βέβαια, ότι η καύση των αποβλήτων, πέραν των άλλων, ανοίγει έναν ακόμη δρόμο για την ιδιωτικοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας.

Επίσης, στα συμπεράσματα από το «Workshop για τις Νέες Τεχνολογίες» τονίζεται ότι «αναλύθηκαν σε βάθος οι εμπειρίες από τη χρήση συστημάτων "Πληρώνω όπως Πετάω"». Σημειώνεται, ειδικότερα, ότι «βασικό συμπέρασμα ήταν ότι η χρήση τέτοιων εργαλείων είναι εφικτή και στην Ελλάδα και μπορεί να δώσει σημαντική ώθηση», μεταξύ άλλων και «στην υλοποίηση νέων τρόπων χρέωσης με βάση τον όγκο ή το βάρος των συλλεγόμενων απορριμμάτων».

Εδώ υπενθυμίζουμε ότι το σύστημα αυτό σημαίνει πρακτικά: α) Απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη καθαριότητας του μεγάλου κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στη βιομηχανία και τα «logistics», στα υπερτοπικά κέντρα, στις υπηρεσίες, στην Υγεία καθώς και β) ραγδαία μείωσή τους για τις πολυτελείς κατοικίες των μεγαλοαστών. Κατά συνέπεια, το αυξημένο (λόγω του εκσυγχρονισμού αλλά και της φιλοσοφίας του ΕΣΔΑ και των Περιφερειακών και Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Απορριμμάτων) κόστος διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων θα φορτώνεται πλέον, σχεδόν στο σύνολό του, στις πλάτες της λαϊκής οικογένειας πολλαπλασιάζοντας τα «ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας», που θα καλείται να πληρώσει υπό την απειλή διακοπής της ηλεκτροδότησης - σε πρώτη φάση - και των κατασχέσεων στη συνέχεια. Υπέρ πάντων η εξασφάλιση υψηλών κερδών για το κεφάλαιο.

Τέλος, στη συνεδρία για «τα οικονομικά της διαχείρισης απορριμμάτων» παρουσιάστηκαν «η αναγκαιότητα ολοκληρωμένης κοστολόγησης των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων, ...» και «σχετικές προτάσεις και εναλλακτικές προσεγγίσεις που να εξασφαλίζουν την ενσωμάτωση και του περιβαλλοντικού κόστους. Αλλο ένα «οικονομικό εργαλείο», το οποίο, υπό το πρόσχημα της αποθάρρυνσης χρήσης τεχνολογιών και υπηρεσιών που επιβαρύνουν το περιβάλλον, επιβάλλει πρόσθετα χαράτσια στα λαϊκά στρώματα προς όφελος του κεφαλαίου.

Δεν είναι τυχαίο που το Συνέδριο αυτό της ΚΕΔΕ συνέπεσε χρονικά με άλλες δύο παρόμοιες εκδηλώσεις:

-- Με το «Περιβαλλοντικό - Χρηματοδοτικό Φόρουμ», την 8.1.2016, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, με θέμα «Διαχείριση Απορριμμάτων: Καλές Πρακτικές - Χρηματοδότηση Αυτοδιοίκηση - Ιδιωτικός Τομέας». Στην Πρόσκληση προβάλλονται η «Ευγενική Συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», η «Συμμετοχή» των τριών σχετικών υπουργείων (Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Οικονομίας), η ΚΕΔΕ μεταξύ των «Συνεργαζόμενων Φορέων» και μια πλειάδα «Βασικών Χορηγών», «Χορηγών» και «Υποστηρικτών», όλων τους κατασκευαστικών ομίλων και άλλων εταιρειών με σημαντική παρουσία στα τεκταινόμενα περί τη διαχείριση των αποβλήτων.

-- Με την Ημερίδα της «ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ», το «Ελληνικό παράρτημα του Διεθνούς Δικτύου Ενεργειακής Αξιοποίησης του Πανεπιστημίου Columbia», την 15.1.16 με τον εύγλωττο τίτλο «Ενεργειακή Αξιοποίηση Αποβλήτων στο Πλαίσιο μιας Ολοκληρωμένης Αειφόρου Διαχείρισης».

Άλλωστε, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Γ. Τσιρώνης, είχε διαβεβαιώσει προς κάθε ενδιαφερόμενο, σε συνέντευξη σχετική με τη διαχείριση των αποβλήτων, που έδωσε την 13.1.16 σε ημερήσια αθηναϊκή εφημερίδα: «Η υλοποίηση έργων στο συγκεκριμένο τομέα μπορεί να αποδώσει τζίρους ύψους 2 δισ. ευρώ ...».

Και ο νοών, νοείτω!

Μπ. Ζ.