Γιατί τα παιδιά γκρινιάζουν;

[ Της ΣΤΕΡΓΙΑΝΗΣ ΜΑΝΤΖΙΟΥΡΑ  ]

Πολλές φορές οι γονείς αναρωτιούνται γιατί τα παιδιά τους γκρινιάζουν και κλαίνε με το παραμικρό. 

Όσο τα παιδιά είναι μωρά οι γονείς απλά ανησυχούν μήπως το παιδί ενοχλείται από κάτι που δεν μπορούν να εντοπίσουν και που τα ίδια τα παιδάκια λόγω ηλικίας δεν μπορούν να εκφράσουν.  

Όταν όμως μεγαλώσουν λίγο και έχουν την δυνατότητα να μιλούν και να επικοινωνούν με τους γονείς τους, το πρόβλημα της γκρίνιας είναι ενοχλητικό. Οι λόγοι που ένα παιδί μπορεί να γκρινιάζει είναι πολλοί και διαφορετικοί...  

1. Ένα παιδί που χρησιμοποιεί το κλάμα για να πετύχει την ικανοποίηση των επιθυμιών του, μπορεί να είναι ένα παιδί που συνήθισε να ικανοποιεί τα θέλω του από πιο μικρή ηλικία και έτσι παγίωσε την τακτική. Αν με άλλα λόγια σηκώνουμε το παιδί κατευθείαν αγκαλιά από την πρώτη στιγμή που θα κλάψει, κι' αυτό το κάνουμε συνέχεια για ολόκληρη την παιδική ηλικία, είναι βέβαιο ότι το παιδί έχει συνδυάσει την ικανοποίηση της επιθυμίας του με το κλάμα. Το χρησιμοποιεί ως μέσο για να πετύχει αυτό που θέλει.             

  

2. Πολλές φορές επίσης τα παιδιά κλαίνε εκβιαστικά. Είναι ένας χειρισμός που έχουν δοκιμάσει με επιτυχία στο παρελθόν. Έτσι λοιπόν κάθε φορά που θέλουν να φέρουν τους γονείς σε δύσκολη θέση είτε δημιουργώντας τους αισθήματα ενοχής είτε δημιουργώντας τους αισθήματα ντροπής κλαίνε και γκρινιάζουν σε ανοιχτό δημόσιο χώρο. Τα παιδιά κλαίνε έτσι ώστε να επιβάλλουν την επιθυμία τους αφού ο γονιός διστάζει να μείνει σταθερός και να μην υποκύψει στον εκβιασμό.  

3. Τα παιδιά γκρινιάζουν όταν βαριούνται και δεν έχουν τι να κάνουν! Είναι γεγονός ότι πολλές φορές τα παιδιά που δεν ξέρουν πώς να απασχοληθούν , μπορεί να γκρινιάζουν για πολλή ώρα…έως όταν κάποιος θελήσει να ασχοληθεί πάλι μαζί τους. Ένα παιδί λοιπόν, θα πρέπει από νωρίς να μαθαίνει πώς να παίζει και να απασχολείται για κάποιες ώρες μόνο του. Επίσης, θα πρέπει να μάθει πως ακόμα κι δεν μπορεί να παίξει μόνο του, θα πρέπει να το ζητήσει χωρίς γκρίνια.

   

4.  Απότομες αλλαγές στη ζωή του παιδιού, μπορεί να οδηγήσουν σε πρόσκαιρη αποδιοργάνωση. Για παράδειγμα, η έλευση ενός μωρού στην οικογένεια μπορεί να προκαλέσει ζήλεια στο παιδί και μαζί και γκρίνια διότι κάτι έχει αλλάξει στο περιβάλλον και το παιδί πιθανόν να μη μπορεί να το ελέγξει. .Μπορεί επίσης, να είναι κάποιο άγχος αποχωρισμού λόγω καινούριων συνθηκών, πχ είσοδος στο σχολείο, η διεύρυνση του ωραρίου εργασίας της μητέρας, η έξοδος της μητέρας από το σπίτι για να επιστρέψει στην εργασία της κ.τ.λ.   

5. Tα παιδιά γκρινιάζουν γιατί μιμούνται τους ενήλικες! Ας μην γελιόμαστε: Όταν στο σπίτι γκρινιάζουν οι ενήλικες ο ένας στον άλλο, για θέματα της καθημερινότητάς τους (π.χ οικονομικά ζητήματα), το παιδί θα μιμηθεί αυτή τη συμπεριφορά και θα τη χρησιμοποιήσει για να πάρει αυτό που θέλει, να τραβήξει την προσοχή και γενικότερα να επικοινωνήσει τις ανάγκες του με λάθος τρόπο, όπως ακριβώς και οι γονείς μεταξύ τους!!!

   

6.Η ιδιοσυγκρασία του παιδιού, ο χαρακτήρας του δηλαδή, παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς κάποια μωρά εξ αρχής μπορεί να κλαίνε αρκετά πιο συχνά ακόμη κι αν έχουν καλυφθεί όλες οι σωματικές και συναισθηματικές τους ανάγκες. Αν όμως μεγαλώνοντας, το περιβάλλον δεν οριοθετήσει αυτή τη συμπεριφορά ,αυτή θα συνεχιστεί με αμείωτη ένταση κάποιες φορές.

Αντιμετώπιση!

Ο τρόπος αντιμετώπισης είναι καταρχήν να κατανοήσουμε ποιος βασικός λόγος υπάρχει που το παιδί επιλέγει να κλαίει συχνά ή και συνέχεια. Εάν είναι προφανής, δηλαδή το παιδί είναι αδιάθετο και πονάει είναι εύκολο να το αντιμετωπίσουμε. Αν όμως κάποιος από τους παραπάνω λόγους κρύβεται χρειάζεται λίγη περισσότερο προσοχή για να βρούμε τι φταίει και να το αντιμετωπίσουμε.  

Τι πρέπει να κάνουμε...   

  

Οπωσδήποτε είμαστε σταθεροί, καθησυχαστικοί, ήρεμοι και αποφασιστικοί στην αντιμετώπιση του παιδιού που κλαίει. Δεν βάζουμε τις φωνές, δεν το μαλώνουμε, δεν το απαξιώνουμε, ούτε του κολλάμε την ετικέτα του κλαψιάρη ή της γκρινιάρας. Του εξηγούμε απλά και σταθερά και κατανοητά ότι ο καλύτερος τρόπος για να μας πει τι θέλει και να πετύχει αυτό που θέλει, είναι να μας το εξηγήσει χωρίς κλάματα και χωρίς γκρίνιες.  

Μπορούμε ακόμα να του πούμε ότι όταν κλαίει και γκρινιάζει, τα αυτιά μας βουλώνουν και δεν μπορούμε να ακούσουμε τι θέλει και θέλουν χρόνο για να ξεβουλώσουν. Έτσι λοιπόν αν εκείνος σταματήσει θα βοηθήσει περισσότερο να μπορούμε να το ακούσουμε και να κάνουμε εφόσον γίνεται αυτό που μας ζητάει.   Σε κάποιες περιστάσεις και αφού έχουμε εξηγήσει την αποδεκτή συμπεριφορά  δε δίνουμε σημασία στη γκρίνια του αλλά δίνουμε πολύ θετική προσοχή αμέσως μόλις σταματήσει.. Από την άλλη, αν το παιδί μας μιλάει και μας ζητάει κάτι και εμείς δεν του δίνουμε σημασία, τότε το επόμενο στάδιο λέγεται ύψωση φωνής. Το παιδί θα αντιδράσει στην αδιαφορία και θα θεωρήσει ότι με το να υψώσει τον τόνο της φωνής του ή να γκρινιάξει θα μας τραβήξει την προσοχή. 

   

Πρέπει επίσης σε λίγο μεγαλύτερα παιδιά να εξηγήσουμε ότι η εικόνα ενός παιδιού που κλαίει και γκρινιάζει συνέχεια δεν είναι κοινωνικά αποδεκτή και ότι οι φίλοι και οι φίλες δεν μπορούν να ακούν γκρίνιες και κλαψουρίσματα σε μια ηλικία μάλιστα που το γέλιο, η χαρά, τα παιχνίδια και τα τραγούδια είναι αυτά που περιμένουμε από ένα παιδάκι.   

      

Αν είμαστε είτε απορριπτικοί είτε διαρκώς υποχωρητικοί στα κλάματα και στις γκρίνιες θα βοηθήσουμε το παιδί να υιοθετήσει μια καθόλου ευχάριστη και γοητευτική προσωπικότητα που θα τα δυσκολέψει πάρα πολύ αργότερα στις σχέσεις του με τους γύρω του.  Δεν ικανοποιούμε τις επιθυμίες οι οποίες εκφράζονται με το κλάμα ακόμη κι αν είμαστε με ξένους και φοβόμαστε ότι το παιδί θα μας ντροπιάζει. Απλώς απομακρύνουμε το παιδί μέχρι να ηρεμήσει και του το λέμε, διαφορετικά φεύγουμε και παράλληλα στερούμε κάτι άμεσα ώστε να καταλάβει ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή: π.χ δεν θα δει τηλεόραση όταν γυρίσουμε σπίτι άρον άρον από το πάρτυ λόγω της συμπεριφοράς του , αλλά θα πάει κατευθείαν για ύπνο . Αν η αντίδρασή μας δεν είναι σταθερή  ενθαρρύνουμε το παιδί, να προσπαθήσει ακόμα πιο σκληρά προκειμένου να περάσει το δικό του και να γκρινιάξει ακόμα περισσότερο την επόμενη φορά. 

      

Παράλληλα, βάζουμε από νωρίς, μετά το τέλος του 1ου έτους, κανόνες και όρια στο παιδί ώστε να μάθει να τα αποδέχεται από νωρίς μεγαλώνοντας να τα αποδέχεται χωρίς γκρίνια και αναίτια ξεσπάσματα θυμού.

  

Αν παρόλο που έχετε συζητήσει μαζί του και το έχετε πιάσει με το καλό αυτό δε σταματάει να γκρινιάζει, εφοπλιστείτε με υπομονή και προσπαθήστε να κοιτάξετε σφαιρικά το θέμα. Μήπως πίσω από τη γκρίνια κρύβεται άλλο πρόβλημα πέραν από την τάση του να του κάνετε τα χατίρια; Σε κάθε περίπτωση όταν η συμπεριφορά δεν αλλάζει και η κατάσταση χειροτερεύει ,απευθυνόμαστε σε έναν ειδικό. 

  

Στεργιανή Γ. Μαντζιούρα

Ψυχολόγος

Επιστημονικά Υπεύθυνη 

Κέντρου Παιδιού & Οικογένειας – ΚΕ.Ψ.Υ.Π.Ο Αταλάντης