Ποιος πρέπει να είναι ο Κατώτατος Μισθός στην Ελλάδα;

[ Του Γεωργίου Σούλιου ]

     Τελευταία είναι επίκαιρο το θέμα του καθορισμού του Κατώτατου Μισθού.  Ασφαλώς κάθε λογικός άνθρωπος θα ήθελε να είναι κατά το δυνατό υψηλός, ώστε να διασφαλίζει ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης σε όσους αμείβονται με αυτόν.

Όμως σε μια χώρα ο Κατώτατος αυτός Μισθός (Κ.Μ.) πρέπει αδήριτα να συνδέεται με το Κατά Κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Κ.Α.Ε.Π.), δηλ. απλουστευμένα ας πούμε με το μέσο εισόδημα των κατοίκων της.  Έτσι π.χ. αν αναφερθούμε σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), η Βουλγαρία με Κατά Κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Κ.Α.Ε.Π.) περίπου 5.500 € έχει Κατώτατο μηνιαίο Μισθό (Κ.Μ.) 156 € (173 από το 2014), ενώ το Λουξεμβούργο, η πλουσιότερη χώρα της Ευρωζώνης, με Κ.Α.Ε.Π., 80.700 € έχει Κ.Μ. 1874 €.  Υπάρχουν λίγες χώρες, όπως η Αγγλία, που δεν έχουν καθορίσει νομοθετικά Κατώτατο Μισθό, αλλά αφήνουν αυτός να καθορισθεί με διαπραγματεύσεις μεταξύ Εργαζομένων και Εργοδοτών και κατά κλάδο μπορεί να είναι διαφορετικός.  Η Γερμανία που ουσιαστικά ηγεμονεύει σήμερα στην Ε.Ε. δεν έχει καθορίσει νομοθετικά τον Κατώτατο Μισθό, αλλά η σημερινή Κυβέρνησή της έχει δεσμευθεί ότι θα το κάνει και συζητούν αυτός να ορισθεί στα 1430 €.

Ποιος πρέπει να είναι ο Κατώτατος Μισθός στην Ελλάδα;  Πριν από την κρίση, όταν το Κ.Α.Ε.Π. στην Ελλάδα ήταν περίπου 21000 €, ο Κ.Μ. ήταν 751 €.  Κατά την κρίση και με απαίτηση της «Τρόικα» ορίστηκε στα 586 €, τώρα που το Κ.Α.Ε.Π. είναι περίπου 16.500-17.000 €.  Η παρούσα Κυβέρνηση έχει υποσχεθεί (δεσμευθεί;) προεκλογικά ότι θα τον επαναφέρει στα 751 €.  Αν γίνει αυτό τι συνέπειες θα έχει για την οικονομική ζωή της χώρας;

Το πρόβλημα είναι ασφαλώς πολιτικό, αλλά έχει και τεχνοκρατική διάσταση.  Θα πρέπει λοιπόν να έχει κανείς υπόψη του τι γίνεται στα άλλα κράτη της Ε.Ε.  Έτσι με βάση επίσημα στοιχεία της Eurostat, δηλ. της επίσημης Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής για το 2013, χαράξαμε το συνημμένο διάγραμμα που στον οριζόντιο άξονα έχει τις τιμές του Κ.Α.Ε.Π. και στον κατακόρυφο τις αντίστοιχες του Κ.Μ.  Από την καμπύλη αυτή λείπει το Λουξεμβούργο που με Κ.Α.Ε.Π. 80.700 €, βρίσκεται μακράν «πέραν των εσκαμμένων» και φυσικά χώρες, όπως η Αγγλία, που δεν έχουν νομοθετικά ορίσει 

τον Κ.Μ.  Είναι λοιπόν προφανές ότι ο Κ.Μ. βρίσκεται πάνω ή κοντά στην καμπύλη αυτή που αντιστοιχεί στη μέση τιμή.  Η Ελλάδα με Κ.Μ. 751 € που είχε προ κρίσης βρίσκεται πολύ πάνω από την καμπύλη και γιαυτό η «τρόικα» απαίτησε να γίνει 586 € που είναι πάνω ή ακριβώς κάτω από τη μέση καμπύλη με βάση τον Κ.Α.Ε.Π. 16.500-17.000 € που έχει σήμερα η χώρα μας.  Υπάρχει μία μόνο χώρα, η Σλοβενία της οποίας ο Κ.Μ. (786 €), βρί¬σκε¬ται αρκετά πάνω από τη μέση καμπύλη (θα δούμε τι θα γίνει μελλοντικά στη χώρα αυτή).  Και επίσης μια άλλη χώρα, η Τσεχία, με Κ.Μ. 309 € που είναι αρκετά κάτω από τη μέση καμπύλη.  Αυτή έχει χαμηλή ανεργία (7%), όπως οι περισσότερες χώρες των οποίων το στίγμα είναι κάτω από τη μέση καμπύλη.

Το αμείλικτο ερώτημα λοιπόν: ποιος πρέπει να είναι ο Κατώτατος Μισθός (Κ.Μ.) σήμερα στην Ελλάδα;  Όπως αναφέραμε το πρόβλημα είναι Πρωτίστως Πολιτικό.  Οι τεχνοκρατικές προσεγγίσεις, όπως η παρούσα (από επιστήμονα μη οικονομολόγο μάλιστα) βοηθούν τις κυβερνήσεις να πάρουν τις σωστές αποφάσεις, λαμβάνοντας υπόψη τον ιδεολογικό χώρο που υπηρετούν.  Όμως σήμερα, ως έχει η κατάσταση, αν η Κυβέρνηση προέβαινε άμεσα στον καθορισμό του Κ.Μ. στα 751 €, η απόφαση αυτή χωρίς να συνοδεύεται από άλλες σημαντικές οικονομικές διεργασίες (π.χ. τεράστιο πρόγραμμα επενδύσεων, ενίσχυση επιχειρήσεων κλπ), θα προκαλούσε αναπόδραστα μια σημαντική περαιτέρω αύξηση της ανεργίας που ούτως ή άλλως βρίσκεται σε τραγικά μεγάλο ύψος. 

  

     Οι παλιότεροι ενθυμούμαστε ότι όταν στις 31-12-81 ο τότε πανηγυρικά εκλεγμένος Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου με το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα αύξησε κατά 30% (!) το κατώτατο μεροκάματο (από 550 σε 730 δραχμές), μέσα σε λίγους μήνες η ανεργία από 4% εκτινάχθηκε στο 7,5%!

Επομένως τυχόν δραστική αύξηση του Κατώτατου Μισθού, αυτή θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα τεράστιο πρόγραμμα διαφόρων επενδύσεων ή από άλλες ευνοϊκές συγκυρίες, μη ορατές πάντως σήμερα, ώστε να αποφευχθεί η περαιτέρω αύξηση της ήδη τεράστιας ανεργίας.  Εναπόκειται στην Κυβέρνηση με βάση τη δική της ιδεολογική αντίληψη να κρίνει αν προέχει σήμερα στην Ελλάδα η μείωση της τεράστιας ανεργίας ή η αύξηση του Κατώτατου Μισθού.  Πάντως μια βραδεία, βαθμιαία αύξηση του Κ.Μ. συνοδευόμενη οπωσδήποτε και από άλλες οικονομικές διεργασίες που θα αυξάνουν το Κ.Α.Ε.Π. (π.χ. σημαντικές επενδύσεις, ενίσχυση επιχειρήσεων κλπ) θα ήταν ίσως μια ορθολογική λύση. 

 Γεώργιος Χ. Σούλιος

Ομοτ. Καθηγητής Α.Π.Θ.

Για την δημοσιοποίηση

Δημήτρης Ζάχος

Δημοσιογράφος