Ο Χρήστος Σταϊκούρας για την απόφαση του Eurogroup

«Η ενδιάμεση και μεταβατική συμφωνία στην οποία κατέληξαν η Κυβέρνηση και το Eurogroup αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την αναγκαία εξομάλυνση της σχέσης της χώρας με τους εταίρους και δανειστές.

Η διαταραχή του τελευταίου μήνα φαίνεται ότι ομαλοποιείται και η Κυβέρνηση,  με συνεχείς παλινδρομήσεις, ατελείωτες ανακολουθίες, παίγνια με σύμβολα, συμβολισμούς και λέξεις «προσγειώνεται», σταδιακά, στην πραγματικότητα.

Με τη συμφωνία εγκαταλείπει τις πολυάριθμες μεγαλόστομες εξαγγελίες των τελευταίων ετών, της προεκλογικής περιόδου και των πρώτων μετεκλογικών ημερών και κάνει στροφή περίπου 180 μοιρών.

Όταν δε οι υφιστάμενες στη συμφωνία ασάφειες, καταστούν εν πορεία σαφείς και ποσοτικά συγκεκριμένες, τότε πλέον θα πέσουν και τα τελευταία «φύλλα συκής» της Κυβέρνησης και θα αποκαλυφθεί όλη η αλήθεια.

Βεβαίως τις αντιφάσεις, τις παλινωδίες, τις κραυγαλέες ασυνέπειές της, η Κυβέρνηση θα τις διαχειριστεί στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά θα πρέπει να τις εξηγήσει στους ψηφοφόρους της.

Όμως, θέλω να σημειώσω το γεγονός ότι η Κυβέρνηση, έμπρακτα πλέον, αναζητεί την πορεία της χώρας εντός της Ευρωζώνης.

Αυτό από μόνο του αποτελεί θετική εξέλιξη για τη στρατηγική πορεία της χώρας.

Είναι σημαντικό, ότι η συντριπτική πλειονότητα των πολιτικών δυνάμεων αναζητούμε πλέον, λόγω και έργω, οδικό χάρτη και εφικτές λύσεις για τη χώρα, εντός του ιδίου πλαισίου.

Βεβαίως, τα αποτελέσματα των πολιτικών που θα εφαρμόζει η Κυβέρνηση θα αξιολογούνται συνεχώς με ύψιστο κριτήριο το συμφέρον της χώρας και των πολιτών. Ίδωμεν». 

Συμπερασματικά, η Κυβέρνηση δεσμεύτηκε στην παράταση του υπάρχοντος Μνημονίου, αποδέχεται την αξιολόγηση από την Τρόικα (λέγε με «θεσμούς»), προτείνει και υποστηρίζει μεταρρυθμίσεις που δρομολογήθηκαν ή υιοθετήθηκαν από την προηγούμενη Κυβέρνηση, απορρίπτει τη διαγραφή του χρέους και επιζητά την υλοποίηση των Ευρωπαϊκών αποφάσεων του Νοεμβρίου του 2012 για την περαιτέρω ενίσχυση της βιωσιμότητάς του, αποδέχεται την αποφυγή μονομερών δράσεων ή την ανάκληση μέτρων που επηρεάζουν, αρνητικά, τους δημοσιονομικούς στόχους, την οικονομική ανάπτυξη και την χρηματοοικονομική σταθερότητα, αποδέχεται αποκρατικοποιήσεις που θα ακύρωνε «με ένα νόμο και ένα άρθρο».

Για την τεκμηρίωση των ανωτέρω παραθέτω τα ακόλουθα συγκεκριμένα σχόλια:

1^ον. Η Κυβέρνηση ζήτησε, με επιστολή του Υπουργού Οικονομικών στις 18 Φεβρουαρίου, και το Eurogroup ενέκρινε, την, υπό όρους,  προϋποθέσεις και δεσμεύσεις, επέκταση του υπάρχοντος Μνημονίου για 4 ακόμη μήνες.

Το ίδιο ακριβώς είχε πράξει και η προηγούμενη Κυβέρνηση, στις 9 Δεκεμβρίου 2014.

Ζήτησε τότε την τεχνική επέκταση του υφιστάμενου Μνημονίου για τους 2 πρώτους μήνες του 2015 (σχετικά κείμενα του Eurogroup [8.12.2014] και του EFSF [10.12.2014 και 19.12.2014]).

Μάλιστα την τελευταία επικαιροποίηση που έκανε η προηγούμενη Κυβέρνηση, στις 19 Δεκεμβρίου 2014, έρχεται να επικαιροποιήσει, και πάλι, η παρούσα Κυβέρνηση μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας.

Άλλωστε, η ορολογία για την παράταση της υπάρχουσας Κύριας Σύμβασης Χρηματοπιστωτικής Διευκόλυνσης (“extension of the current Master Financial Assistance Facility Agreement”), τότε και τώρα, είναι ταυτόσημη.

Συνεπώς, η Κυβέρνηση, όχι μόνο δεν «έσκισε» το Μνημόνιο, αλλά το συνυπέγραψε.

2^ον. Η τελευταία αξιολόγηση του τρέχοντος Μνημονίου θα γίνει από τους «θεσμούς» (λέγε με «Τρόικα»).

Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις χθεσινές ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (“the basis for concluding the review will be the existing commitments in the current Memorandum of Understanding [MOU] and the Memorandum of Economic and Financial Policies [MEFP]”) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (“concluding the 6^th review of the Program”).  

Και φυσικά, η Κυβέρνηση αποδέχθηκε, παρά τις μέχρι σήμερα διαψεύσεις της, ότι η χώρα έχει ανάγκη το σύνολο των 7,2 δισ. ευρώ του τρέχοντος Προγράμματος.

Βεβαίως μένει να μάθουμε πώς η χώρα θα καλύψει τις ταμειακές της ανάγκες τους αμέσως προσεχείς μήνες.

3^ον. Η επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης του τρέχοντος Μνημονίου, θα οδηγήσει τη χώρα σε ένα νέο Μνημόνιο, που θα λέγεται, πιθανόν, νέα συμφωνία (“follow-up arrangement”).

Και αυτό για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στο διευρυμένο χρηματοδοτικό κενό και στις μεγάλες υποχρεώσεις προς τους δανειστές μας, κυρίως το καλοκαίρι.

Επιπρόσθετα, τα υπάρχοντα κονδύλια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τις ανάγκες των τραπεζών και θα είναι εκτός Ελληνικού ελέγχου.  

4^ον. Η Κυβέρνηση αποδέχεται την ανάγκη υλοποίησης των Ευρωπαϊκών αποφάσεων του Νοεμβρίου του 2012 για την ενίσχυση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.

Μάλιστα, στις προηγούμενες τοποθετήσεις του στο Eurogroup, ο Υπουργός Οικονομικών δεσμεύθηκε να μην αναλάβει κάποια δράση στην κατεύθυνση «κουρέματος» της ονομαστικής αξίας των δανείων (“…will not take any action toward a haircut of its loans’ face value”).

Ενώ στις ίδιες τοποθετήσεις αποδέχεται, επιτέλους, τη βελτίωση των  χαρακτηριστικών που πετύχαμε για το δημόσιο χρέος, με την επέκταση της λήξεως ομολόγων και την επίτευξη χαμηλότερων επιτοκίων (“concessional features of Greek debt due to its very long maturity and low interest charge”). Στα κείμενα, δεν υπάρχει αναφορά σε μη βιώσιμο χρέος, ενώ  υποστηρίζεται ότι η δομή του χρέους είναι τόσο σημαντική όσο και ο δείκτης χρέος / ΑΕΠ προκειμένου να αξιολογηθεί η βιωσιμότητά του (“the structure of the Greek debt is as important as the debt-to-GDP ratio to assess sustainability”). Μάλιστα αναφέρεται ότι η επέκταση της λήξης των ομολόγων και τα χαμηλότερα επιτόκια, που επέτυχε η προηγούμενη Κυβέρνηση, έχουν ήδη οδηγήσει το δείκτη χρέος / ΑΕΠ, το 2015, σε χαμηλότερο επίπεδο, σε όρους καθαρής παρούσας αξίας.

5^ον. Η Κυβέρνηση δεσμεύεται να επιτύχει τα κατάλληλα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά και να διαθέτει τα αναγκαία χρηματικά ποσά που απαιτούνται για να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα του χρέους, όπως αυτή απορρέει από τη συμφωνία του Νοεμβρίου του 2012.

Οι «θεσμοί» (Τροϊκα) θα λάβουν υπόψη τους, για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015, τις υπάρχουσες οικονομικές δυσκολίες.

Και αυτό θα πρέπει να γίνει, γιατί, λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας και της συστηματικής υστέρησης των εσόδων μετά το Δεκέμβριο (σημαντικές πηγές εσόδων, δημοσιονομικά, μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2015 καταγράφονται στο 2014), και παρά την καλύτερη σε σχέση με τον Προϋπολογισμό πορεία των δαπανών μέχρι το Δεκέμβριο του 2014, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014, κατά Πρόγραμμα, στη βάση του οποίου άλλωστε και αξιολογούμαστε από τους δανειστές, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί κάτω από το 1% του ΑΕΠ (το 1,5% του ΑΕΠ που ισχυρίζεται ο Υπουργός Οικονομικών δεν είναι κατά Πρόγραμμα αλλά κατά το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών – η διάκριση φαίνεται στον Προϋπολογισμό του 2015 – Πίνακας 3.4, σελ. 104). 

Συνεπώς, το δημοσιονομικό κενό, στο οποίο και δεν έχουμε συμφωνήσει όπως ανέφερε ο Υπουργός Οικονομικών, έχει διευρυνθεί.

6^ον. Η Κυβέρνηση αποδέχθηκε την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης στη βάση των συνθηκών του τρέχοντος προγράμματος (“the successful completion of the review on the basis of the conditions in the current arrangement”).

Αυτό απεδείχθη και από το e-mail, με τις πρώτες, μη κοστολογημένες και σε αρκετά σημεία ασαφείς «μνημονιακές» προτάσεις του Υπουργού Οικονομικών.

Ενδεικτικά, η Κυβέρνηση:

§  Δεσμεύεται να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση της πολιτικής για το ΦΠΑ, μεταβάλλοντας συντελεστές, περιορίζοντας εξαιρέσεις, καταργώντας φορολογικές ελαφρύνσεις. Δεσμεύσεις που, με εξαίρεση το ΦΠΑ στα ξενοδοχεία, δεν είχε αναλάβει η προηγούμενη Κυβέρνηση.

§  Δεσμεύεται να προχωρήσει, όπως είχε ήδη συμφωνήσει και εργαστεί η προηγούμενη Κυβέρνηση, στη λειτουργία του ήδη θεσμοθετημένου Δημοσιονομικού Συμβουλίου και στην τροποποίηση και συμπλήρωση του Οργανικού Νόμου που περικλείει τους Ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες. Νόμος για τον οποίο, όταν τον ψήφιζε η προηγούμενη Κυβερνητική πλειοψηφία, η τότε Αξιωματική Αντιπολίτευση δια του Εισηγητή της, σημερινού Υπουργού της Κυβέρνησης, έλεγε ότι «εντείνει το έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης γιατί θεσμοθετεί τη λιτότητα μέσω των χαμηλών ελλειμμάτων και δημιουργείται μια ανεξάρτητη αρχή με υπερβολικές εξουσίες». Και όλα αυτά λίγους μήνες πριν, τον Ιούνιο του 2014.

§  Δεσμεύεται να προχωρήσει στην περαιτέρω ανεξαρτησία και αυτονόμηση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, όπως τη δρομολογούσε και η προηγούμενη Κυβέρνηση, και στην ποσοτική και ποιοτική ενδυνάμωση των μονάδων ελέγχου μεγάλου πλούτου και μεγάλων οφειλετών που δημιούργησε η προηγούμενη Κυβέρνηση. Όλα αυτά, η τότε Αξιωματική Αντιπολίτευση τα καταψήφιζε.

§  Δεσμεύεται να προχωρήσει στην αξιολόγηση των δαπανών όλων των Υπουργείων (“spending review”) όπως είχε ήδη ολοκληρώσει η προηγούμενη Κυβέρνηση σε 6 Υπουργεία και στην υλοποίηση των νομοθετικών διατάξεων (“implement legislation”) που είχε ετοιμάσει η προηγούμενη Κυβέρνηση για τις μη-μισθολογικές παροχές, τα οδοιπορικά και τις ημερήσιες αποζημιώσεις στο Δημόσιο.

§  Δεσμεύεται να συνεχίσει τις δράσεις της προηγούμενης Κυβέρνησης για διασταυρώσεις δικαιούχων συντάξεων και κοινωνικών επιδομάτων.

§  Δεσμεύεται να συνεχίσει (“continue…”) τις πολιτικές της προηγούμενης Κυβέρνησης για τον εκσυγχρονισμό του συνταξιοδοτικού συστήματος: με τον εξορθολογισμό των συνταξιοδοτικών πολιτικών, τη διοικητική ενοποίηση των ταμείων, την κατάργηση πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, τη μεγαλύτερη σύνδεση συντάξεων με ασφαλιστικές εισφορές. Πολιτικές που μέχρι πρόσφατα κατήγγειλε.

§  Δεσμεύεται να καταργήσει φόρους υπέρ τρίτων. Η προηγούμενη Κυβέρνηση προχώρησε στην κατάργηση 44 τέτοιων φόρων και η τότε Αξιωματική Αντιπολίτευση δεν ψήφισε ούτε μία.

§  Δεσμεύεται να προχωρήσει, όπως και η προηγούμενη Κυβέρνηση, με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο, σε ένα νέο μισθολόγιο για το Δημόσιο, καθώς και στην αξιολόγηση σε αυτό. Πρωτοβουλίες με τις οποίες μέχρι πρόσφατα διαφωνούσε.

§  Δεσμεύεται να βελτιώσεις τις ρυθμίσεις για τις φορολογικές και ασφαλιστικές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις, σε συμφωνία με τους «θεσμούς», χωρίς αναφορά στις πρόσφατες εξαγγελίες, εισάγοντας δυσμενέστερα κριτήρια βιωσιμότητας επιχειρήσεων-ιδιωτών.

§  Δεσμεύεται, για την αντιμετώπιση των μη-εξυπηρετούμενων δανείων, να σεβαστεί την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, αποφεύγοντας οποιδήποτε δημοσιονομικό κόστος.

§  Δεσμεύεται, για την απαγόρευση πλειστηριασμών, όπως ισχύει και σήμερα, να συνεργαστεί με τις τράπεζες για να τους αποφύγει, με πάταξη στρατηγικών κακοπληρωτών.

§  Δεσμεύεται να μην ακυρώσει τις αποκρατικοποιήσεις της προηγούμενης Κυβέρνησης που έχουν ολοκληρωθεί ή είναι σε διαδικασία προσφορών, αντίθετα από τις προεκλογικές της δεσμεύσεις. Ενώ διατηρείται και το ΤΑΙΠΕΔ.

§   Δεσμεύεται να προχωρήσει τις αλλαγές στην αγορά εργασίας, ακολουθώντας, όπως έκανε και η προηγούμενη Κυβέρνηση, τις βέλτιστες πρακτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας ILO και τον ΟΟΣΑ. Ενώ παραπέμπει στο μέλλον την επέκταση των υπαρχόντων σχημάτων για προσωρινή απασχόληση και την αύξηση του κατώτατου μισθού. 

Δεσμεύεται να προχωρήσει την απελευθέρωση αγορών με βάση μελέτες του ΟΟΣΑ. Μέχρι σήμερα δεν είχε ψηφίσει ως Αξιωματική Αντιπολίτευση ούτε μία