Οικονομικά επιζήμια η πολιτική αστάθεια

[ Του ΘΑΝΑΣΗ ΖΕΚΕΝΤΕ ]

Η κρίση στην ελληνική οικονομία έχει επεκταθεί χρονικά πέρα από κάθε αρχική πρόβλεψη. Η Ελλάδα επηρεάστηκε από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 όσο καμία άλλη Ευρωπαϊκή χώρα. Το 2010 εκτός από την Ελλάδα σε Μνημόνιο εντάχθηκαν η Ιρλανδία και Πορτογαλία. Ενώ στη συνέχεια, το 2012, η Ισπανία και η Ιταλία προσέφυγαν στον ΕFSF και τον ESM για την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών τους. Η Ιρλανδία και Πορτογαλία, βγήκαν από το Μνημόνιο και πλέον δανείζονται από τις αγορές, ενώ η Ισπανία και η Ιταλία δεν χρειάστηκαν χρήματα για περαιτέρω ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους. Ποιες είναι οι αιτίες που η Ελλάδα υπέγραψε το 3ο Μνημόνιο τη στιγμή που οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες μπόρεσαν να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση και να απεμπλακούν από τα Μνημόνια;

Η κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας το 2008 ήταν ήδη κακή και επιδεινώθηκε δραματικά ως το 2010. Η ανάπτυξη της δεκαετίας του 2000 οφείλονταν στον εύκολο τραπεζικό δανεισμό του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα εξαιτίας των χαμηλών επιτοκίων. Τα δανειακά κεφάλαια διοχετεύτηκαν στη διόγκωση του δημοσίου τομέα, στην κατανάλωση και στην αγορά κατοικίας. Ελάχιστα ήταν τα κεφαλαία που επενδύθηκαν σε υποδομές, παραγωγικό εξοπλισμό και άλλα μέσα παραγωγής. Ουσιαστικά, η κρίση του 2008 αποκάλυψε μια κακή οικονομική κατάσταση με χαμηλή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, χαμηλή αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, χρεοκοπημένο συνταξιοδοτικό - ασφαλιστικό σύστημα και λανθάνον τραπεζικό σύστημα.

Ύστερα από 3 Μνημόνια, η Ελλάδα μείωσε το εργατικό κόστος της προκειμένου να γίνουν ανταγωνιστικότερες οι επιχειρήσεις της, περιόρισε το δημόσιο τομέα και έκανε κινήσεις αύξησης της παραγωγικότητας του με την υιοθέτηση ηλεκτρονικών διαδικασιών, κατήργησε τις πρόωρες συντάξεις και εξορθολόγησε το ύψος τους, ανακεφαλαιοποίησε και συγχώνευσε τις τράπεζες. Παρόλα αυτά η Ελλάδα δεν μπορεί να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες, δεν μπορεί να αναθερμάνει την εγχώρια παραγωγική της δραστηριότητα, συνεχίζει να έχει αγκυλώσεις στις διαδικασίες που αφορούν την επιχειρηματικότητα, εξακολουθεί να έχει ένα ασθενές τραπεζικό σύστημα εξαιτίας των αυξανόμενων κόκκινων δανείων και εύλογα τίθεται το ερώτημα για ποιο λόγο σε αντίθεση με τις άλλες χώρες δε μπορεί να ξεφύγει από το φαύλο κύκλο της ύφεσης.

Ανεξάρτητα από τις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας είναι πλέον ξεκάθαρο πως η πολιτική αστάθεια έχει σημαντικό κόστος για την ελληνική οικονομία. Το πολιτικό σύστημα δεν επέδειξε αντανακλαστικά στην κρίση, απέτυχε να συνεννοηθεί και να συνεργαστεί, δεν μπόρεσε να δράσει αποτελεσματικά, δεν μίλησε τη γλώσσα της αλήθειας στον ελληνικό λαό. Αντίθετα, επέλεξε το λαϊκισμό, τη σύγκρουση χωρίς προτάσεις, τις εύκολες και αρεστές διακηρύξεις. Η Ελλάδα πληρώνει σήμερα την πλήρη πολιτική ασυνεννοησία και την ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος να αντιμετωπίσει την κρίση.

Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, η τόνωση της κατανάλωσης, η επανέναρξη των έργων υποδομής, η αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών πόρων, η υιοθέτηση διαδικασιών διαφάνειας και αξιοκρατίας απαιτούν πολιτική σταθερότητα, σοβαρότητα και ωριμότητα. Η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται άμεσα από τη σταθεροποίηση των πολιτικών συνθηκών στη χώρα. Οι ευθύνες ανήκουν στο σύνολο των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Οι επερχόμενες εκλογές ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία της χώρας για εθνική συνεννόηση και ανάληψη πρωτοβουλιών από τις πολιτικές δυνάμεις για να οδηγήσουν σε ανάκαμψη την ελληνική οικονομία.

Θανάσης Ζεκεντές

Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος

Γενικός Γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων ΟΤΕ