7η Απριλίου - Παγκόσμια Ημέρα Υγείας αφιερωμένη στον διαβήτη

[ Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΛΑΤΖΗ ]

Κάθε χρόνο η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας επιλέγει έναν τομέα προτεραιότητας της δημόσιας υγείας, ως θέμα για την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, η οποία έχει καθιερωθεί να είναι η 7η Απριλίου, ημέρα που συμπίπτει με τα «γενέθλια» του Οργανισμού. Φέτος η 7^η Απριλίου αφιερώνεται στον σακχαρώδη διαβήτη. Με αυτό τον τρόπο η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας επισημαίνει ότι ο διαβήτης αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές της παγκόσμιας υγείας.

Ο σακχαρώδης διαβήτης χαρακτηρίζεται από αύξηση του σακχάρου αίματος. Αυτό συμβαίνει γιατί ο οργανισμός δεν παράγει ινσουλίνη (τύπος 1) ή, δεν μπορεί και να την χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά (τύπος 2) για να μειωθεί η γλυκόζη αίματος. Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που βάζει το σάκχαρο μέσα στα κύτταρα για την παραγωγή ενέργειας γι αυτό και οι μακροχρόνια αρρύθμιστοι διαβητικοί νιώθουν αδυναμία και ατονία.

Στην Ελλάδα ο διαβήτης λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας λόγω της παχυσαρκίας και της έλλειψης σωματικής άσκησης. Περίπου 1.300.000 Έλληνες έχουν σακχαρώδη διαβήτη ενώ υπολογίζεται ότι περίπου οι μισοί δεν γνωρίζουν ότι είναι διαβητικοί γιατί δεν μέτρησαν το σάκχαρο τους. Κάθε χρόνο στην χώρα μας έχουμε 40.000 νέους διαβητικούς γιατί λόγω της οικονομικής κρίσης καταφεύγουμε σε τροφές που προσφέρουν κορεσμό της πείνας με μικρό οικονομικό κόστος χωρίς να ενισχύουν τον οργανισμό με βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά.

Σημειώνεται ότι ο διαβήτης είναι η κύρια αιτία εμφραγμάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων, η πρώτη αιτία τύφλωσης, ακρωτηριασμού κάτω άκρων, χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας και αιμοκάθαρσης και στυτικής δυσλειτουργίας. Χαρακτηρίζεται «ύπουλη» γιατί τα πρώτα χρόνια ο άρρωστος δεν εμφανίζει συμπτώματα και επιδεινώνεται με την πάροδο των ετών εφόσον δεν παρθούν τα αναγκαία μέτρα.

Ο διαβήτης τύπου 1 που αφορά το 5-10% των διαβητικών δεν μπορεί να προληφθεί. Υπάρχουν ενδείξεις ότι παιδιά που θήλασαν τουλάχιστον 6 μήνες κινδυνεύουν λιγότερο. Αντίθετα ο διαβήτης τύπου 2 που αφορά το 90% των διαβητικών μπορεί να προληφθεί διατηρώντας το σωματικό βάρος σε φυσιολογικά επίπεδα μέσω της άσκησης και της μειωμένης πρόσληψης υγιεινής τροφής.

    

Επισημαίνεται η τεράστια σημασία της έγκαιρης διάγνωσης με προληπτικές εξετάσεις. Ακολούθως προσέχουμε να καταναλώνουμε σε κάθε γεύμα άφθονες φυτικές ίνες που βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά. Προτιμούμε δημητριακά ολικής αλέσεως και πάντα συνοδεύουμε με πλούσια σαλάτα. Καταναλώνουμε τροφές υψηλής βιολογικής αξίας κρέας, αυγά, ψάρι, κοτόπουλο 1-2 φορές εβδομαδιαίως και αποφεύγουμε τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη όπως αυτές που περιέχουν ζάχαρη και επεξεργασμένα άλευρα. Κρίνεται απαραίτητος ο καθημερινός ζωηρός περίπατος και η υιοθέτηση ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων (κολύμπι, ποδήλατο, ορειβασία, αθλητισμό). Συστήνεται στον διαβητικό να εξετάζεται ετησίως από Καρδιολόγο και Οφθαλμίατρο ενώ ο Διαβητολόγος του προβαίνει σε εξέταση κάτω άκρων για πρόληψη ακρωτηριασμών. Η επίσκεψη στον γιατρό του δεν πρέπει να εξαντλείται στην συνταγογράφηση αλλά στην αξιολόγηση της γενικότερης πορείας της υγείας του και στον έλεγχο των καταγεγραμμένων τιμών του σακχάρου.

Η φαρμακευτική αγωγή έρχεται επικουρικά στην ρύθμιση του σακχάρου. Η σωστή διατροφή και η άσκηση μαζί με την διακοπή του καπνίσματος αποτελούν εγγύηση για καλή ρύθμιση του σακχάρου και το κυριότερο καλή ποιότητα ζωής. Διαθέτουμε πολλά διαφορετικά φάρμακα, χάπια και ενέσιμα. Για την σωστή επιλογή λαμβάνουμε υπόψη την ηλικία του ασθενούς, τον τρόπο ζωής του και τα συνοδά νοσήματα που τυχόν υπάρχουν. Η προσέγγιση είναι εξατομικευμένη γιατί ένα φάρμακο που ωφελεί συγκεκριμένο ασθενή μπορεί να βλάψει κάποιον άλλον.

Στις δύσκολες εποχές που ζούμε η υγεία μας είναι πολύτιμη και μόνο με πρόληψη εξασφαλίζουμε καλή ποιότητα ζωής χωρίς αναπηρίες και μεγάλες οικονομικές επιβαρύνσεις.

  

Κωνσταντίνος Γ. Καλατζής

Ιατρός Παθολόγος - Εξειδικευθείς στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Λαμία