Η βολική ιστορική λήθη

Του
Δημήτρη Βέττα
( * )

Ένας άνθρωπος και δη πολιτικός, όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης που φιλοδοξεί να πάρει τις τύχες της χώρας στα χέρια του, δεν αρκεί να έχει «καλές ιστορικές γνώσεις», όπως ο ίδιος δημόσια έχει δηλώσει, αλλά να την κατανοεί ή να θέλει να την κατανοεί. Η αφαιρετική ερμηνεία και η αναγωγή στη λήθη άβολων γεγονότων συνήθως κάτι εξυπηρετεί. Και αν η μνήμη αποτελεί το καταφύγιο για τους ηττημένους της ιστορίας, τότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την δημόσια τοποθέτησή του «Τι τον νοιάζει τον 17χρονο που θα ψηφίσει για πρώτη φορά σήμερα τι έγινε το 1963» ομολογεί την ήττα του συστήματος που εκπροσωπεί, ένα άλλο δηλαδή «Τέλος της Ιστορίας»,  ή ενεργεί προληπτικά προεξοφλώντας το αποτέλεσμα της παράταξής του στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση;

Το ζήτημα που ανακύπτει με την παραπάνω δημόσια τοποθέτηση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει επικίνδυνες πτυχές. Ο Αντόρνο σε ένα άρθρο του με τίτλο «Τι σημαίνει η επεξεργασία του παρελθόντος» (1963) σημειώνει: «Το αίτημα για εξιλέωση και λήθη όλων των παραπτωμάτων και των λανθασμένων συμπεριφορών συνήθως εκφράζεται από την πλευρά εκείνων που έφταιξαν». Είχε άραγε δίκιο; Ο Κλάους Μπάρμπι, ο λεγόμενος και «χασάπης της Λυών», το 1983, καθώς επιβιβαζόταν στο αεροπλάνο που θα τον μετέφερε από την Βολιβία όπου είχε καταφύγει πίσω στη Γαλλία για να δικαστεί, στην τελευταία του τηλεοπτική συνέντευξη είχε πει κυνικά: «έχω ξεχάσει, αν δεν ξέχασαν αυτοί, δικό τους το πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση εγώ έχω ξεχάσει».

Κάποιοι, όμως, δεν ξέχασαν. Και καλώς δεν ξέχασαν, όπως η γενιά του 1968 στη Γερμανία που πρωτοστάτησε στην κριτική επανεξεργασία του εθνικοσοσιαλιστικού παρελθόντος στερώντας από τον τότε καγκελάριο -με πλούσιο ναζιστικό παρελθόν- Κουρτ Γκέοργκ Κίζινγκερ μια ακόμα θητεία. Τι κι αν ο Κίζινγκερ είχε πλάι του τον συντηρητικό μεγιστάνα Άξελ Σπρίνγκερ, που ηλεγχε το μεγαλύτερο μέρος των εφημερίδων και εντύπων στη Δυτική Γερμανία. Ο λαός στις εκλογές του 1969 εξέλεξε τον Βίλι Μπραντ.

Καλώς κάποιοι δεν ξέχασαν. Ειδάλλως δεν θα κατέβαιναν χιλιάδες κόσμου στο Βερολίνο ενάντια στους ακροδεξιούς του AfD (26/5/2018). Ίσως γιατί δεν έμαθαν από την ελληνική πρακτική ότι τα κηρύγματα μίσους «ξεχνιούνται» από τους δέκτες μόλις ο πομπός τους φορέσει το κιπά. Μα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν ήταν «έξι μηνών πολιτικός κρατούμενος»; Κακώς μας το θύμισε πριν από δύο χρόνια (Ιούλιος 2016) στη Βουλή των Ελλήνων; Εκτός κι αν σκόπευε να ελαφρύνει τη διάθεση του σώματος.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης με την επικίνδυνη τοποθέτησή του έδειξε ότι η σχέση του  με την ιστορία γίνεται βολικότερη όσο περισσότερο απομακρύνεται χρονικά από τα γεγονότα. Και αυτό γιατί πιστεύει ότι οι όποιες αρνητικές μνήμες συνδέονται με την παράταξή του, που εκφράζει ένα συγκεκριμένο μοντέλο και νοοτροπία διακυβέρνησης, που πτυχές του κρίνονται σήμερα στις Εξεταστικές Επιτροπές της Βουλής, θα αρχίζουν να ξεθωριάζουν και θα «εξαφανιστούν» μόλις ολοκληρωθεί ο βιολογικός κύκλος του αντίλογου.

Η επιβεβλημένη κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη λήθη  είναι απότοκος των κύριων επιδιώξεων ενός συστημισμού που δημιούργησε και σώρευσε μύρια όσα δεινά στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας. Δυστυχώς για τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης η θωπεία του ιστορικού αναθεωρητισμού, το «Ευαγγέλιο» μιας ακρωτηριασμένης μνήμης, δεν επιβεβαιώνει παρά το ότι ο ίδιος αποτελεί πλέον τον βασικό καθοδηγητή της ακροδεξιάς πολιτικής έκφρασης της παράταξης του. Άραγε «θα τολμούσε (ο κ. Μητσοτάκης) να πει τα ίδια, κυνικά κι ανιστόρητα και για την δολοφονία Μπακογιάννη το 1989; Η ιστορία πρέπει να μας διδάσκει...» (Δημήτρης Παπαδημούλης, 27/5/2018).

Τώρα, αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης γεννήθηκε το 1968 και η δολοφονία Λαμπράκη έγινε το 1963, όπως είπε η Μαρία Σπυράκη («Τώρα», ΣΚΑΪ, 28-5-2018) δύο τινά συμβαίνουν:  ή η εκπρόσωπος τύπου της ΝΔ τον διαψεύδει σε αυτό που ο ίδιος είχε επικαλεστεί, ότι έχει «καλές ιστορικές γνώσεις», ή του αφαίρεσε και το τελευταίο φύλλο συκής.

*Ο κ. Δημήτρης Βέττας είναι Βουλευτής του Ν. Φθιώτιδας (ΣΥΡΙΖΑ)