Όλη η ενημέρωση για την αλιεία και τα αλιευτικά εργαλεία μηχανότρατα, γρι-γρι, βιντζότρατα

Σε συνέχεια της συνεδρίασης της Βουλής για θέματα Αλιείας την Παρασκευή 6 Μαϊου 2011 με την Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Δαμανάκη, όπου συμμετείχε ο βουλευτής Συμεών Κεδίκογλου, ακολουθεί ενημέρωση, με βάση τις απαντήσεις της κ. Δαμανάκη για την κατάσταση ανά αλιευτικό εργαλείο:

Μηχανότρατα
 

Τι προβλέπει ο Κανονισμός: Το άρθρο 13 παράγραφος 2 του Μεσογειακού Κανονισμού ορίζει ως ελάχιστη απόσταση λειτουργίας της μηχανότρατας από την ακτή το 1,5 ναυτικό μίλι. Απαγορεύεται η χρήση μηχανότρατας σε βάθος μικρότερο των 50 μέτρων, παρά μόνο σε απόσταση άνω των 3 ναυτικών μιλίων από την ακτή.

Κατάσταση στην Ελλάδα : Με την Υπουργική Απόφαση 164198/05-03-2008 θεσπίζεται ως ελάχιστη απόσταση από την ακτή το 1 ναυτικό μίλι, αντί του 1,5 ναυτικού μιλίου. Η παρέκκλιση αυτή συνιστά εξόφθαλμη και προκλητική παραβίαση του Μεσογειακού Κανονισμού ως προς την ελάχιστη απόσταση λειτουργίας της μηχανότρατας από την ακτή.

Στις 28-4-2008 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με επιστολή του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας προς τις Ελληνικές Αρχές κατέστησε σαφές ότι η εν λόγω Υπουργική Απόφαση είναι αντίθετη στις διατάξεις του Κανονισμού και πρέπει να ανακληθεί.

Στις 9-2-2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε νέα επιστολή στις Ελληνικές Αρχές με την οποία ζήτησε εξηγήσεις για το γεγονός ότι η Υπουργική Απόφαση βρίσκεται ακόμη σε ισχύ.

Στις 24/2/2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε προειδοποιητική επιστολή καθιστώντας σαφές ότι η Υπουργική Απόφαση παραβιάζει τον Κανονισμό και ζητά εξηγήσεις εντός προθεσμίας 10 εβδομάδων.

Στις 4-4-2011 οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενημερώθηκαν σε άτυπη βάση και χωρίς να δοθούν σχετικές λεπτομέρειες ότι νέα Υπουργική Απόφαση η οποία βρίσκεται στο στάδιο της δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως θεσπίζει νέες παρεκκλίσεις ως προς την ελάχιστη απόσταση λειτουργίας της μηχανότρατας από την ακτή. Η εν λόγω Απόφαση δεν έχει κοινοποιηθεί ακόμη στην Επιτροπή.

Νόμιμες συνέπειες : Αν η Απόφαση δεν υποβληθεί εγκαίρως ή δεν είναι συμβατή με το Μεσογειακό Κανονισμό, η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να κινήσει την διαδικασία παράβασης (άρθρα 258 και 260 της Συνθήκης) η οποία προβλέπει παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και επιβολή προστίμων.

Γρι-γρι

Τι προβλέπει ο Κανονισμός ; Σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 3 του Μεσογειακού Κανονισμού, απαγορεύεται η χρήση γρι-γρι σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από την ακτή ή σε βάθος μικρότερο των 50 μέτρων σε περίπτωση που η απόσταση από την ακτή είναι μικρότερη των 300 μέτρων. Απαγορεύεται η εναπόθεση διχτυών γρι-γρι σε βάθη μικρότερα από το 70% του συνολικού κατακόρυφου ύψους τους.

Κατάσταση στην Ελλάδα : Στις 28-9-2007 η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση παρέκκλισης όσον αφορά στο ελάχιστο όριο απόστασης από την ακτή και τον τρόπο εναπόθεσης του διχτυού (κανόνας του 70%), καθώς και πρόταση διαχειριστικού σχεδίου σύμφωνα με τις διατάξεις του Μεσογειακού Κανονισμού.

Η αίτηση παρέκκλισης και η πρόταση διαχειριστικού σχεδίου αξιολογήθηκε από την Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή για την Αλιεία (STEFC). Ζητήθηκαν πρόσθετα στοιχεία.

Στις 23-2-2010  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από τις Ελληνικές Αρχές την κοινοποίηση του νόμου με τον οποίο θεσπίζεται στο εθνικό δίκαιο το σχετικό διαχειριστικό σχέδιο, προκειμένου να τον αξιολογήσει.

Στις 7-5-2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε υπενθύμιση στις Ελληνικές Αρχές ότι δεν έχουν ακόμη διαβιβάσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την έγκριση του διαχειριστικού σχεδίου και της παρέκκλισης.

Στις 2-6-2010 οι Ελληνικές Αρχές έστειλαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο υπουργικής Απόφασης που αφορά στην υιοθέτηση διαχειριστικού σχεδίου για τις δραστηριότητες του γρι-γρι.

Στις 2-8-2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε στις ελληνικές αρχές ότι απαιτούνται περισσότερα στοιχεία ιδιαίτερα όσον αφορά την αλιεία των ειδών που προστατεύονται λόγω ελάχιστου μεγέθους (γαύρος, μαρίδα) σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού. Επίσης σημείωσε ότι εφόσον η παρέκκλιση δεν έχει εγκριθεί επίσημα από την Επιτροπή, η Ελλάδα δεν μπορεί να την θέσει σε εφαρμογή.

Νόμιμες συνέπειες : Η έγκριση της αίτησης παρέκκλισης για τα γρι-γρι εκκρεμεί. Η παρέκκλιση δεν μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή πριν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες έγκρισης του αντίστοιχου διαχειριστικού σχεδίου. Το πρόβλημα είναι ότι ο κανονισμός δεν επιτρέπει την αλιεία των μικρών πελαγικών (γαύρος, μαρίδα) κάτω από ένα ελάχιστο μέγεθος (απαγόρευση αλιεία γόνου). Χρειάζεται λοιπόν αλλαγή εργαλείων ώστε αυτό να διασφαλιστεί (επιλεκτικά δίχτυα). Η προμήθειά τους μπορεί να συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Βιντζότρατα

Τι προβλέπει ο Κανονισμός ; Η χρήση της βιντζότρατας απαγορεύεται πάνω από βυθούς με θαλάσσια βλάστηση από Ποσειδωνία (Posidonia oceania) ή άλλα θαλάσσια φανερόγαμα. Επίσης απαγορεύεται η χρήση σε απόσταση μικρότερη των 3 ναυτικών μιλίων από την ακτή καθώς και σε βάθος μικρότερο των 50 μέτρων.

Κατάσταση στην Ελλάδα :

Στις 21-4-2010 οι Ελληνικές Αρχές υπέβαλαν αίτηση παρέκκλισης από τις ελάχιστες αποστάσεις από την ακτή, το βάθος (άρθρο 13 παράγραφος 5) και το μέγεθος των ματιών των διχτυών (άρθρο 9 παράγραφος 7 καθώς και  πρόταση διαχειριστικού σχεδίου για τις βιντζότρατες.

Στις 22-6-2010 η Επιτροπή απάντησε στις Ελληνικές Αρχές ότι η αίτηση παρέκκλισης και η πρόταση διαχειριστικού σχεδίου δεν συμβαδίζουν με τον κανονισμό και είναι εντελώς ελλιπείς. Η Επιτροπή δεν κίνησε την σχετική εσωτερική διαδικασία έγκρισης. Ζήτησε νέο σχέδιο.

Νόμιμες Συνέπειες : Δεδομένης της απουσίας έγκρισης νόμιμης παρέκκλισης, η λειτουργία του αλιευτικού εργαλείου βιντζότρατα στην Ελλάδα είναι παράνομη. Οι Ελληνικές Αρχές όφειλαν να έχουν θεσπίσει την παύση λειτουργίας της βιντζότρατας από 1-6-2010, ημερομηνία θέσης σε ισχύ του Μεσογειακού Κανονισμού.  Έχουμε δώσει επανειλημμένως παρατάσεις για συμμόρφωση. Αν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί τελικά, η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να κινήσει την διαδικασία παράβασης (άρθρα 258 και 260 της Συνθήκης).

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας παρέχει οικονομική υποστήριξη υπό μορφή χρηματικής αποζημίωσης σε όσους ιδιοκτήτες επιλέξουν να αποσύρουν το σκάφος τους με σκοπό την διάλυση. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να μετριαστούν οι κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της παύσης της βιντζότρατας στην Ελλάδα. Μέχρι το τέλος Μαρτίου 2011, σχεδόν το ήμισυ του στόλου των βιντζότρατων είχε ζητήσει να υπαχθεί στο εν λόγω σχήμα απόσυρσης και διάλυσης.