Οικονομική κρίση και ψυχική υγεία

Δε χρειάζονται πολλές αναλύσεις πάνω στην παραδοχή ότι η σημερινή οικονομική και πολιτική κατάσταση της χώρας μας, έχει επιβαρύνει τους πολίτες της όχι μόνο  με δυσβάσταχτους φόρους , αλλά και με υπέρμετρο άγχος.

   

Παιδιά, έφηβοι και ενήλικες, η κάθε ομάδα σε διαφορετικό βαθμό ποιοτικά και ποσοτικά είναι πλέον καταβεβλημένη. Τα αρνητικά συναισθήματα του θυμού και της θλίψης είναι διάχυτα και δυστυχώς καθώς τα πράγματα δεν φαίνονται να αλλάζουν προς το καλύτερο, η ψυχική υγεία των Ελλήνων, έχει κλονιστεί. Οι οικογενειακές ισορροπίες αλλάζουν δραματικά, οι γονείς βρίσκονται σε απόγνωση καθώς πολλοί πλέον δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην για τα παιδιά τους και αυτά με τη σειρά τους βιώνουν μια κατάσταση η οποία δυστυχώς επηρεάζει και διαμορφώνει ουσιαστικά τη μελλοντική τους ψυχική υγεία.

   

Η κατάθλιψη και το άγχος, σε συνδυασμό απαντώνται ολοένα και πιο συχνά σε άτομα ανεξαρτήτως ηλικίας.. Η έλλειψη δομών κοινωνικής πρόνοιας γίνεται ολοένα και πιο φανερή, ενώ η απουσία δομών πρωτογενούς πρόληψης αλλά και δευτερογενούς και τριτογενούς παρέμβασης είναι πιο εμφανής από ποτέ.

     

Έρευνα της Εθνικής σχολής Δημόσιας Υγείας δείχνει ότι έχουν αυξηθεί τα ποσοστά ύπαρξης της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, ενώ σημαντική είναι η αύξηση των ψυχοσωματικών διαταραχών όπως είναι οι παθήσεις του καρδιαγγειακού και του γαστρεντερικού συστήματος. Παράλληλα 7 στους 10 Έλληνες φαίνεται να βρίσκονται στα όρια της κατάθλιψης λόγω κρίσης είναι αδύνατον να μη σταθεί κανείς στην αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών:

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας, οι Έλληνες που έβαλαν τέλος στη ζωή τους το 2011, επικαλούμενοι προβλήματα που προκάλεσε η οικονομική κρίση, ξεπέρασαν τους 450, ενώ οι απόπειρες αυτοκτονίας ξεπέρασαν τις 600.Από τις αρχές του 2009 έως τον Δεκέμβριο του 2011, ανέρχονται σε 1.730 με τα νούμερα να σημειώνουν σταθερά αυξητική τάση.

  

Συνταγές και άμεσες λύσεις δεν υπάρχουν βεβαίως για να νιώσουμε καλύτερα, όταν τα προβλήματα της καθημερινότητας φαίνονται ανυπέρβλητα. Η θετική σκέψη δύσκολα υπάρχει αλλά το να προσπαθεί κανείς και να μην εγκαταλείψει τώρα είναι το πιο σημαντικό:

• Αναγνωρίστε τα σημάδια έντονου άγχους, θυμού, θλίψης και άλλων αρνητικών συναισθημάτων. 
• Μην αφήνετε να σας παρασύρουν συνεχώς αυτά τα συναισθήματα. Μιλήστε σε κάποιον, κάντε μια βόλτα, ασχοληθείτε με κάτι. Τα οικονομικά σας προβλήματα δε θα λυθούν, ίσως όμως η απόσπαση της προσοχής σας ηρεμήσει.    
• Προσπαθήστε να μην απομακρύνεστε από το οικογενειακό ή κοινωνικό σας δίκτυο. Η ύπαρξη ή μη ενός τέτοιου δικτύου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην έκβαση της θεραπείας των ατόμων με κατάθλιψη. Από την άλλη πλευρά, το μοίρασμα των σκέψεων ανακουφίζει έστω και στιγμιαία.
• Η αρνητική σκέψη οδηγεί σε αρνητικό συναίσθημα και αυτό με τη σειρά του επηρεάζει το σώμα και τη συμπεριφορά μας, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που αν δε σπάσει δημιουργεί κατάθλιψη, άγχος, φοβίες κ.τ.λ.
• Προσπαθήστε να ενημερώνεστε όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά για τα γεγονότα. Η ίδια είδηση μπορεί να δημιουργήσει λιγότερο αρνητικό συναίσθημα όταν διαβαστεί και αξιολογηθεί από εμάς τους ίδιους. Και ναι μεν ο μισθός ή η σύνταξη μπορεί να περικοπεί ούτως ή άλλως, ανεξάρτητα από πού θα το μάθουμε (!,) αλλά γιατί να το ακούσει κανείς εν μέσω ανοιγμένων παραθύρων και μελοδραματικών βαρύγδουπων δηλώσεων; Επιλέξτε τον τρόπο ενημέρωσης και κρίνετε μόνοι σας τα γεγονότα.
• Προστατέψτε τα παιδιά όσο το δυνατόν. Τα παιδιά έχουν ανάγκη τους γονείς τους και ακόμη κι όταν υπάρχουν προβλήματα, μιλήστε τους με ειλικρίνεια. Καλύτερα να γνωρίζουν μια πικρή αλήθεια παρά πολλά ευχάριστα ψέματα.
• Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας δε λύνουν τα προβλήματα αλλά βοηθούν στην αναγνώριση του τρόπου με τον οποία τα αντιμετωπίζουμε και μας επηρεάζουν. Αν δεν μπορείτε να βρείτε με άλλο τρόπο ανακούφιση, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό.     

    

Τέλος, «όταν οι στερήσεις υποβάλλονται ανισομερώς στις διάφορες κοινωνικές τάξεις και δεν αντιστοιχούν  στις οικονομικές δυνατότητες που κάθε τάξη διαθέτει, σύμφωνα με τον Φρόυντ (από το 1930 το είχε επισημάνει!), θα κυριαρχήσει μέσα σε αυτόν τον πολιτισμό μία δυσαρέσκεια, που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες εξεγέρσεις. Αν ένας πολιτισμός δεν έχει καταφέρει να μην αποτελεί η ικανοποίηση ενός μέρους των μελών του προϋπόθεση της καταπίεσης ενός άλλου, ίσως της πλειονότητας, και αυτό γίνεται σε όλους τους σημερινούς πολιτισμούς, είναι ευνόητο ότι αυτοί οι καταπιεσμένοι θα αναπτύξουν έντονη εχθρότητα απέναντι στο πολιτισμό, τον οποίο στηρίζουν με την εργασία τους, αλλά έχουν ελάχιστο μερίδιο στην απόλαυση των αγαθών του…»

_________________________________

Η κ. Στεργιανή Μαντζιούρα είναι Ψυχολόγος και Επιστημονικά Υπεύθυνη Κέντρου Παιδιού & Οικογένειας