Η αξιολόγηση των γιατρών

Η συνεχή κατάρτιση τους είναι νόμος από το 1983, αλλά δεν εφαρμόζεται

   

Ίσως ακούγεται ακραίο, αλλά όταν λέμε «έπεσα σε καλό γιατρό» ή «έπεσα σε καλό δάσκαλο», φαίνεται να επιτρέπουμε σαν πολιτικό σύστημα και σαν κοινωνία στον  παράγοντα τύχη να καθορίσει τα πιο σημαντικά αγαθά στη ζωή μας. Αυτό δεν ισχύει όταν γιατρός και δάσκαλος δεν αξιολογούνται ποτέ στη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής σε θεσμικό επίπεδο; Από την απόκτηση του πτυχίου και την άδεια επαγγέλματος μέχρι τη συνταξιοδότησή τους. Ποιος για παράδειγμα ελέγχει και απομακρύνει από το σύστημα έναν χειρουργό που τα ποσοστά θνητότητας των επεμβάσεών του είναι μακριά από τα διεθνή standards; Η αξιολόγηση, η εξέλιξη και μετεκπαίδευση επαφίεται καθαρά στην προσωπική επιλογή. Μένει να αποτελεί μια ηθική υποχρέωση.

Γιατί; Δεν υπάρχει το νομικό πλαίσιο; Και σε αυτήν την περίπτωση, συναντάται το σύμπτωμα της σύγχρονης μεταπολιτευτικής Ελλάδας : να υπάρχει νομικό πλαίσιο και να μην έχει τεθεί σε εφαρμογή. Ο σχετικός νόμος έχει ψηφισθεί από το 1983 και απαιτεί από ιατρούς και οδοντιάτρους την συμπλήρωση κάθε 5 χρόνια 80 ωρών παρακολούθησης μετεκπαιδευτικών μαθημάτων, για την οποία οφείλουν να προσκομίζουν επίσημη βεβαίωση μέσα σε 2 μήνες από τη συμπλήρωση κάθε πενταετίας. Προβλέπει επίσης δυνατότητα ανάκλησης της άδειας άσκησης του ιατρικού ή οδοντιατρικού επαγγέλματος από τον γιατρό που δεν την προσκομίζει. Ακολούθησε και μεταγενέστερος νόμος, του 1994, με τον οποίο προβλέπεται πρόγραμμα μετεκπαίδευσης ιατρών και φαρμακοποιών του ΕΣΥ που καταρτίζεται από τον διευθυντή κάθε τμήματος του νοσοκομείου, το οποίο πραγματοποιείται τις τελευταίες ώρες του ωραρίου των γιατρών.

Στη θεωρία λοιπόν το έχουμε προσεγγίσει το θέμα. Τι ισχύει όμως σήμερα (όπως και χτες)  στην πράξη; Δεν υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο που να καθορίζει τους  κανόνες εφαρμογής της Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (ΣΙΕ) αλλά και ελέγχου της διαδικασίας. Η δε οικονομική στήριξη της ΣΙΕ προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από  ιδιωτικούς φορείς, π.χ. τη φαρμακοβιομηχανία, ενώ η κρατική μέριμνα περιορίζεται στη χορήγηση εκπαιδευτικής άδειας (μέχρι 10 μέρες το χρόνο) σε γιατρούς του δημοσίου. Η παραπάνω οικονομική σχέση μεταξύ ιατρών και φαρμακοβιομηχανιών είναι ευνόητο ότι δύναται να δημιουργήσει αδιαφανείς σχέσεις όπως και αύξηση της φαρμακευτικής συνταγογράφησης, όταν η μείωσή της αποτελεί εθνική δέσμευση.

Έχει προηγηθεί η καθαυτή προπτυχιακή εκπαίδευση. Πέρα από τις εγγενείς αδυναμίες της, θυμάμαι ακόμα τον μεγάλο αριθμό μεταγραφέντων (ανάμεσα στους οποίους τέκνα μεγαλοσχημόνων που ξαφνικά αποκτούσαν χρόνιο πρόβλημα υγείας), ο οποίος αύξανε κατά πολύ τον αρχικό αριθμό των εισαχθέντων ρίχνοντας αναπόφευκτα το επίπεδο της εκπαίδευσης. Αλλά και στη συνέχεια ο μεγάλος χρόνος αναμονής για απόκτηση ειδικότητας, καθώς δεν έχουν ακόμα θεσπιστεί εξετάσεις, διαταράσσει την προσήλωση στην επιστήμη.

Περιττό ίσως να αναφέρω ότι τα πράγματα διαφέρουν σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη σχετικά με την συνεχιζόμενη εκπαίδευση. Υπάρχουν χώρες, όπως η Ολλανδία, η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία στις οποίες η άδεια άσκησης μέσω της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης αποτελεί μία επίσημη και υποχρεωτική διαδικασία. Στην περίπτωση για παράδειγμα που γιατρός του δημόσιου τομέα στη Γερμανία δεν συμμορφωθεί, επιβάλλεται σταδιακή μείωση στις αποδοχές του 10% τον πρώτο χρόνο, 25% το δεύτερο και, αν αυτό συνεχιστεί, οι επιπτώσεις φτάνουν μέχρι την ανάκληση της άδειας.

Είναι απαραίτητο και στην Ελλάδα ένα σύστημα Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης σύμφωνα με το οποίο ο ιατρός θα αποδεικνύει ότι εκπαιδεύεται και ενημερώνεται σχετικά με τις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης και της ειδικότητάς του. Νομοθεσία υπάρχει από το 1983. Πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί. Η καθιέρωση ενός συστήματος συγκέντρωσης εκπαιδευτικών μονάδων (credits) εναρμονίζεται και με την διεθνή εμπειρία και θα διευκολύνει την μετακίνηση των Ελλήνων ιατρών σε άλλες χώρες της ΕΕ. Φυσικά, για να είναι εφικτή η υλοποίηση ενός συστήματος ΣΙΕ είναι απαραίτητη η στήριξη από την πολιτεία.

Η κρίση μας δίνει την ευκαιρία να αλλάξουμε εκ βάθρων. Αυτή την ευκαιρία έχει το κοινωνικό κράτος και το πολιτικό σύστημα πρέπει να εργαστεί σε αυτή την κατεύθυνση.

Άρθρο του Συμεών Κεδίκογλου

στην εφημερίδα " ΤΑ ΝΕΑ"

22 Ιανουαρίου 2013

*Ο Συμεών Κεδίκογλου είναι βουλευτής, εισηγητής του κοινοβουλευτικού τομέα Υγείας του ΠΑΣΟΚ