«Οι Ερασιτέχνες Ρεμπετοπαίχτες.Ο …Κώδικας».-Περιοδολόγηση στο Ρεμπέτικο Νο 9.

Τι είναι η παρείστικη ερασιτεχνική μουσική; Ένα πολιτιστικά περιούσιο είδος έκφρασης ,το πιο κοντινό εκφραστικά (τρόπος,τόπος), στη γόνιμη συντήρηση ,μεταφορά  και καταννόηση χιλιάδων από τα τραγούδια ,που με  θαυμαστό ,απλό  τρόπο εναλλακτικά σαν προφορική αρχικά αφήγηση  και αργότερα γραμμοφωνημένα , μας μεταφέρθηκαν ζούν μέχρι τους καιρούς  μας και ομορφαίνουν τη ζωή μας.

         

Οπου παλιότερες γενιές θυμόντουσαν ,βίωναν και αποτύπωναν συλλογικά η κατά μόνας ο,τι έγραφε το μυαλό  και η ψυχή τους για γλέντια, οικογενειακές η άλλες ευχάριστες η δυσάρεστες στιγμές της ζωής τους.Ομως, ένα βασικό ,κομβικού χαρακτήρα αρνητικώτατο στοιχείο εχει να κανει κάμποσες φορές με την συμπεριφορά-τρόπο φέρεσθαι ορισμένων  από τα μέλη  της παρέας και είναι απαραίτητο να  αναλυθεί.Πρόκειται για στάση –συμπεριφορά αλλόκοτη  , που αρχικά προκαλεί αμηχανία και κατόπιν εμφανή σύγχυση ,εκνευρισμό και συνήθως αλλιώνει αρνητικά το παρείστικο πνεύμα. Γιατί όμως πρόκειται;

         

Αφορά εν πολλοίς διαθέσεις-προτιμήσεις  για άλλου είδους μουσικά ακούσματα που κατ’επιθυμίαν εκφράζουν φορές-φορές κάποιοι  από τους κατά συγκυρία μετέχοντες σε παρείστικες μουσικές κρασοκατανυκτικές συντροφιές.

         

Δύο είναι τα βασικά αιτιολογικά χαρακτηριστικά που συνθέτουν –πιστοποιούν τα συγκεκριμένα αρνητικά δεδομένα –το μπέρδεμα,τη σύγχυση.Το πρώτο και βασικότερο ,η μη από προοίμιο η κατά νοοτροπία- καταννόηση , όλων αυτών των κάποιων που με τους αλλους συγχρωτίζονται συναποτελώντας την παρέα ,να αντιληφθούν που είμαι, με ποιόν συνευρίσκομαι –συνδιασκεδάζω ,τι θέλω να ακούσω ,γιατί ηρθα να το ακούσω και εάν με ευχαριστεί.

      

Σαφέστατα ,αιτιολογικά ,το πρώτο έχει βασικά –πρωταρχικά σαν ρίζα του το  έλειμμα μουσικής η άλλης παιδείας η το ενδεχόμενο επίδειξης «εξυπνακισμού» από κάποιους συνευρισκόμενους  και αιτιατό το γεγονός πως αυτοί οι κάποιοι αποφάσισαν να μετέχουν στην παρέα ,έτσι για να περάσει η ώρα τους,χωρίς να πολυεδιαφέρονται για την ουσία,τη στιχουργική η μελωδική εκφορά όσων ακούν,σχετικά με το είδος ,την τεχνοτροπία και το ύφος των τραγουδιών.

       

Ο λόγος ότι καθημερινά από τα μουσικά ΜΜΕ, βομβαρδίζονται από αίσχιστα, ευκαιριακά ,ρηχά ,φαιδρά μουσικά επινοήματα.Κι’ αφού βέβαια εχουν τις συγκεκριμένες  μουσικές  προσλαμβάνουσες, εμμένουν σ’ αυτές ,ακόμα και υπαγορεύοντας στην παρέα το τι θα πεί!.Υπεισέρχεται όμως εδώ και η προσωπική ευθύνη του καθενός,που ,αφού επιθυμεί ν’ ακούει αυτού του είδους τα τραγούδια,κακώς επιλέγει συγκεκριμένες συντροφιές και  χώρους  να  βρίσκεται παρείστικα. Πρόκειται λοιπόν για συναντίληψη του παρείστικου κώδικα που σημαίνει σε κάθε περίπτωση σεβασμό στον διπλανό σου.Στα ρεμπέτικα  παιξίματα και ακούσματα αυτό πρέπει να τηρείται απόλυτα.

        

Οι ερασιτέχνες «παιχνιδοπαίχτες» και «ασματόροι» δεν είναι  …διασκεδαστές.Εχουν δικό τους κώδικα .Διασκεδαστές είναι άλλοι…αλλού.

     

Το δεύτερο αφορά τη δυναμική εκφραστικότητας, που διαθέτει ο παίχτης η τραγουδιστής, ερασιτέχνης-την ουσία,που αυτόν μέν τον διαπερνά ως τα τρίσβαθα της ψυχής του ,αφού κατέχει την ειδικη μουσική…γεωγραφία,ενώ τον άλλο,τον… αφαιρετικά ακροατή, ουδόλως τον συγκινεί, τον εμπνέει.Ο τελευταίος απλά,ευκαιριακά μετέχει στην παρέα και αφού «έτυχε» να  παρευρίσκεται  σαν ακροατής,λογίζει την συμμετοχή του σαν… συνήθη τυπική διασκέδαση και ανάλογα συμπεριφέρεται,γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του την ομήγυρη.Δεν είναι έτσι όμως.

      

Το ετερόλητο ,κάποιες φορές,σύνθεσης  της παρέας, είναι  ένα ακόμη βασικό στοιχείο ,παράπλευρα καθοριστικό, για το πώς θα αρχίσει ,πως θα περπατήσει ευχάριστα ,γόνιμα και πως θα τελειώσει όμορφα κάθε μουσική ερασιτεχνική βραδυά. Αυτό είναι που ωθεί τους  ερασιτέχνες ,συνήθως εμπειρικούς μουσικούς, να προσδιορίζουν αυστηρά και να έχουν ,κατά το δυνατόν,ειδικό μέτρο επιλογής των μελών κάθε σχετικής παρέας.

     

Είναι που  αδιαπραγμάτευτα ,εξ υπαρχής,σαφώς εχουν επιλέξει και το είδος και τον τύπο  και τον κύκλο των τραγουδιών τους .Είναι ,με λίγα λόγια αυτό που λέμε :Εμείς αυτοί είμαστε, αυτά παίζουμε ,έτσι τα παίζουμε. Κι’ αν δεν σας αρέσουν ,αφού βρεθήκατε στην παρέα, αρκεστείτε στο να ακούετε και μόνον , άσχετα αν είναι για σας πρωτόγνωρα.Αν πάλι δυσφορείτε  η επιθυμείτε ρυθμούς , μουσικές νοοτροπίες η τραγούδια αλλιώτικα, λυπούμαστε ,δεν μας ενδιαφέρετε ,με την παρέα δεν ταιριάζετε, κάνατε λάθος επιλογή.Δεν θα « χαλάσουμε» δα και τις καρδιές μας.Ψάξτε άλλη παρέα.Εδώ υπάρχει κώδικας αλλιώτικος.Φίλε ,εδώ δεν… κάνουμε «προ-γραμμα»,δεν μας πληρώνεις να σου παίξουμε  και να έχεις απαιτήσεις . Δεν είμαστε …πανηγυρντζήδες.Εδώ το μεράκι,τους πόνους της ψυχής μας βγάζουμε κι’ αν δεν σου αρέσει, τη…βόλτα σου.

   

Γι’ αυτό και ο όρος «επιθυμία» η –κατά το…μάγκικο «παραγγελιά» είναι από προοίμιο μη αποδεκτός ακόμα και «αφορισμένος» από κάθε ρεμπετο ερασιτεχνική διάθεση .Ετσι, όταν συμμετέχεις σε τέτοιου είδους παρέες, πρέπει να σέβεσαι  ,να σιωπάς,ν’ ακούς με προσοχή,χωρίς θόρυβο η ενδιάμεσες  συζητήσεις της στιγμής ο,τι οι ερασιτέχνες πασχίζουν να σου προσφέρουν.Αλλιώς δεν έχεις αυτοσεβασμό και καταλήγεις –αποδεικνύεσαι για την παρέα ξένο σώμα ,με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεσαι μικρονοικός, «φελλός», «κολοκύθας»,ακόμα και «ρόμπα».Είναι αξιωματικό. Στη μουσική ρεμπέτικη παρέα πρέπει να ταιριάζουν τα γούστα.

  

Κι΄αν θέλεις να περάσεις καλά, πρέπει να έχεις πάντα κατά νού ,ένα πράγμα:

  

Ο ρεμπετοπαίχτης είναι …αρσενικό    μασίφ. Οσο για τη ρεμπετοπαίχτρια ,

πρόκειται για γυναίκα με …«Γ» κεφαλαίο.Γι’αυτό,χωρίς δεύτερη κουβέντα ,

να τους υπολογίζεις.

    

Πρέπει να γίνει αντιληπτό πως ο ερασιτέχνης δεν αρκείται στο επιδερμικό,

το εύκολο,το εύπεπτο.Πρίν «πεί» ο,τι «πεί» ,πρίν το παίξει, πρίν το τραγουδήσει, εχει μοχθήσει, έχει «βασανισθεί « πολύ γι’ αυτό. Γι’ αυτό και

μανιωδώς υπερασπίζεται και έχει σε υψηλή , υψηλότατη θέση εκτίμησης τον

γνήσιο μουσικό παραδοσιακό πλούτο.Κι’ αν ποιοτικά κάποιο παίξιμο η τρα

γούδι δεν μπορεί να το πλησιάσει,δεν το αγγίζει.Σέβεται ότι σαν παράδοση,

σαν ύφος,σαν μελωδία ,σαν στίχος του έχει παραδοθεί  από τον «πρωτομάστορα» συνθέτη η ερμηνευτή.Εχει ψάξει, εχει…σκαλίσει, τις πιο πολλές φορές και διυλίσει το πρωτοάκουσμα, ώστε προσπαθώντας να το

εκφράσει , να μην το αδικήσει,μην το αλλάξει, μην το «χαλάσει» ,μην το ευτελίσει.Πλειάδα νεώτερων,κυρίως ρεμπετοπαιχτών, είναι στην πλειοψη

φία τους- και σωστά- παντελώς ανυπότακτοι-ανυπάκουοι στους εμπορικές

εκδόσεις «νεώτερων βελτιωμένων εκτελέσεων».Κι’ αυτό είναι θετικό, καλό.

               

Είναι χιλιοειπωμένο και παραδεκτό: Ο ερασιτέχνης έχει βαθύτατο σεβασμό στην παραδοσιακότητα και τεχνοτροπία έκφρασης λαικών παραδοσιακών-ακόμα και εξειδικευμένων ακουσμάτων-που σαν παρακαταθήκη μας κατέλιπαν παλιότερες γενιές και δημιουργοί.Οτιδήποτε αλλιώτικο,παραλαγμένο, το θεωρεί …παρακείμενο,ξένο, ακόμα και ιεροσυλία.

    

Βαθειά συνειδητοποιημένος με τα παραπάνω, ξεκινά να συνθέτει την  παρέα του με πρώτο πυρήνα τους δικούς του ανθρώπους.Κατόπιν καλεί και άλλους αγαπημένους φίλους ,ώστε να προκύπτει γόνιμη συλλογικότητα.Ο  λόγος πως πιστεύει ακράδαντα και πάγια σε υγιείς δομές που συναρτούν και συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή,αφού σαν πρωτόλειο κύτταρό της λογίζει τη γόνιμη  παρέα.Εχει κάνει ξεκαθάρισμα  μέσα του, με τον εαυτό του ,συμμετέχοντας σε διαρκή… συζήτηση από πού να ξεκινήσει κανείς;

    

Από την ατομική συνείδηση η τη συλλογική.Ο ίδιος πιστεύει χωρίς αμφιβολία πως η ατομική ευθύνη γεννά αυτογνωσία.Το εχει εμπαιδώσει.

     

Για τούτο διαθέτει μηχανισμό αυτόματης αντιμετώπισης όποιας απόκλισης για ο,τι πιστεύει και εκφράζει στην παρέα του,μεταφράζοντας το συναίσθημα σε σε λόγο και νότες.Είναι άρθρωση ,αποτυπωτικά,απόλυτα συναισθηματική .Ο λόγος πως πιστεύει βαθειά στην πανανθρώπινη γλώσσα της μουσικής και συμπεριφέρεται ανάλογα,ορίζοντας δυναμικά και ιδιόμορφα , με απόλυτη ενάργεια ,σαν πρόταγμα, διαθέσεις  και στόχους για της ψυχής …το αλάφρωμα.

     

Καθορίζει με την καρδιά του ,όπως μόνο εκείνος γνωρίζει ,τα όρια της χαρμολύπης που το τραγούδι εκφράζει.Αυτό και προσπαθεί να μεταδόσει στην παρέα του .

           

Τό να είσαι ερασιτέχνης στη μουσική παρέα είναι πραγματικότητα ψυχικής ανύψωσης από τη μία ,μα και …επικίνδυνη από την άλλη ,καθώς χρειάζεται ,εκτός των άλλων είναι απαραίτητη, η αισθητική κατεύθυνση καθώς και αδιάλλειπτη εργατικότητα για συνεχή βελτίωση της απόδοσής σου.Η σχέση με τη μουσική είναι σχέση «δια βίου μάθησης» ,ευγενούς ιδιαίτερου ατομικού-προσωπικού αγώνα διαρκείας.Τό ταλέντο  είναι απλά έφεση.Δεν φθάνει.Χρειάζεται δουλειά,εργατικότητα ,συνεχής ενημέρωση, επιμονή ,αλήθεια και πλατειά γκάμα συναισθημάτων.(Το αναφέρουμε και αλλού).

Στην παρέα ,με το κρασί και τη μουσική …ξορκίζεις τον πόνο.Η χαρά σαν συναίσθημα βιώνεται και εξωτερικεύεται .Ο πόνος ,η λύπη,το πρόβλημα, θέλουν άλλη αντιμετώπιση. Τι εννοούμε όταν σαν παρέα αποφασίζουμε να βγούμε; Εννοούμε να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα,τα προβλήματα, να ξεδώσουμε.Αυτό δεν λέμε; Να απαλύνουμε την οδύνη, όχι να λιγοστέψουμε τη χαρά.

   

Στην ερασιτεχνική μουσική κρασοπαρέα τα συναισθήματα συναντώνται συχνά αντικρουόμενα η και αντιφατικά.Δεν κρύβονται.Είναι  παιχνίδι πε ρίπλοκο,διαρκές, μυστήριο στο… γήπεδο της ψυχής. Ο ερασιτέχνης  σαν συμμέτοχος στη μουσική παρέα καταννοεί πράγματα πέρα από τις λέξεις.

                        

Είναι σχεδόν αδύνατο – αδιανόητο, να  αρκεσθεί σε αισθητική φορμαλιστική.Στηρίζοντας δυναμικά την αισθητική δεν παίζει με συνταγές.

  

Ατομο δημιουργικό που με το έργο του , εκτός των άλλων, προσδοκά σαν συναίσθημα και το άγγιγμα της ομήγυρης.Οχι το… χειροκρότημα  η την καταξίωση από τους γύρω. Είναι το σκαλί όπου πατά ώστε να φθάσει στην ψυχική ανόρθωση.Μ’ αυτόν τον τρόπο θα αντλήσει και ο ίδιος από την παρέα αισιοδοξία.Είναι και για τον ίδιο ο μοναδικός τρόπος να μπορεί να …βγαίνει στο φως. «Βλέπει» τα μέλη της παρέας σαν πρωτόλειο ευγενή πυρήνα, σαν δικούς του ανθρώπους.Τους θεωρεί αγαπημένους, όχι απλούς συνδιασκεδαστές. Σαν… διαβατήριο για σύνθεση γόνιμης υπέρτατης πολιτιστικής συλλογικότητας, στην οποία πιστεύει ακράδαντα και διαρκώς πασχίζει να την υπηρετεί.Σαν προαπαιτούμενο για ελάχιστο υγιή ανθρώπινο συγχρωτισμό.

     

Οι μουσικές μαζί και «οινικές» παρακαταθήκες είναι  γι’ αυτόν η… πεμπτουσία  της ανθρώπινης εθιμικής δράσης.

                    

Γι’ αυτό και σέβεται κάθε καλό που έχουν κάνει ,που έχουν πα ραγάγει και προσφέρει παρόμοιες παρέες.Δεν το ανταγωνίζεται, δεν το προσβάλλει, δεν το απαξιώνει, δεν το αλλιώνει,δεν το καταστρέφει.Μακριά απ’ αυτόν τα όποια σύνδρομα εγωκεντρισμού, αλλαζονείας η μουσικού συντηρητισμού.Πιστεύει ακράδαντα στο νόμο της γόνιμης συνέχειας.Γι’ αυτό και αδιαπραγμάτευτα βάζει βέτο πάνω από τον εαυτό του.Ετσι η στάση του καθορίζεται  ως υπεύθυνη . Η ατομική ευθύνη γεννά  αυτογνωσία.Μ’ αυτόν τον τρόπο τιμά υπέρτατατα αγαθά όπως ο πολιτισμός.

        

Συνεχώς πασχίζει να βγεί νικητής σε πόλεμο που μέσα του παλεύουν συνήθως συναισθήματα δύσκολα,σκληρά,οδύνης .Εχει καταννοήσει  πως η οδύνη οδηγεί στην …ελπίδα.Και πως σαν άνθρωπος δεν χρειάζεται  να «καβουρδίσει» το κεφάλι του.Να καταστρέψει το «άρωμα των ιδεών του», οσα πιστεύει.

   

Γι’ αυτόν τα πράγματα είναι απλά.Μεταφράζει το συναίσθημα σε λόγο και μελωδία.Είναι στοχοπροσήλωση  σε άρθρωση  αποτυπωτική-συναισθημα τική.Πίστη στην πανανθρώπινη γλώσσα της μουσικής.

       

Το συναίσθημα σπάνια μας προδίδει.Υπάρχει βέβαια και η άλλη λογική των ορθολογιστών,των βλοσυρών και …τάχα ρεαλιστικών ιδεών . Αλλά αυτά είναι «αλλουνού …ιερέως ευαγγέλιο» ,άλλη κουβέντα.Ποιός  όμως μπορεί να απαγορεύσει στον καθένα να …ονειρεύεται!...

    

Στον εαυτό του –τη συμπεριφορά του πάνω σ΄αυτό δεν επιτρέπει καμμιά απόκλιση.Ετσι είναι ο ερασιτέχνης, αν θέλει βέβαια να λέγεται ερασιτέχνης.

Ετσι αγγίζει και απ’ όλα αυτά αντλεί την αισιοδοξία του. Εχει τρόπους - το επαναλαμβάνουμε- να μπορεί να βγαίνει στο…φώς!.Για τον ίδιο και την παρέα του που αγαπά και εκτιμά!…