Έλληνες από το Άρβανον - Η Αλήθεια για την Ταυτότητα των Αρβανιτών Εποίκων μας

Συγγραφέας: Κώστας Β. Καραστάθης

«Λίκνον της Ελλάδος», «κοιτίς του ελληνισμού», «εύανδρος» και άλλοι τιμητικοί χαρακτηρισμοί κοσμούν την Ήπειρο. 

Θα μπορούσαμε και «καρδιά της Ελλάδας» να τη χαρακτηρίσουμε, αφού αυτή μέσα στους τελευταίους τριάντα αιώνες αιμοδοτεί συνεχώς την ελληνική χερσόνησο με αίμα πάντοτε ελληνικό, που άλλοτε ονομάζεται πελασγικό, άλλοτε αιολικό, άλλοτε δωρικό και την τελευταία φορά, κατά τους 14ο και 15ο αιώνες μ.Χ., ηπειρωτικό! 

Ο Βρετανός καθηγητής P. Trudgill, καταγράφοντας τις εμπειρίες του κατά τις επισκέψεις του σε χωριά, που ίδρυσαν έποικοι εκείνης της εποχής, διαπιστώνει: «Οι άνθρωποι για τους εαυτούς τους αναφέρονται όχι ως Αλβανοί, αλλά ως Αρβανίτες, λαλούν: Αρβανίτης» («The people themselves are refered, not as Albanians, but as Arvanites, sing: Arvanitis»). 

Και τούτο φανερώνει ότι η λαϊκή, εθνική μνήμη αποδεικνύεται ισχυρότερη και εγκυρότερη μερίδας του γραπτού ιστορικού λόγου. 

Γιατί, πράγματι, όπως μαρτυρούν και πολλές σημαντικές ιστορικές μαρτυρίες, που καταγράφονται στην παρούσα ιστορική μελέτη, τη συντριπτική πλειοψηφία των εποίκων της νότιας Ελλάδας και ορισμένων νησιών απετέλεσαν δίγλωσσοι, ελληνόφωνοι και αρβανιτόφωνοι, Ηπειρώτες Έλληνες και λιγοστοί μόνον από τους γείτονές τους, Αλβανούς.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα 

Ο Κώστας Β. Καραστάθης γεννήθηκε στή Μαλεσίνα της Λοκρίδας το 1936. Σπούδασε Παιδαγωγικά μέ υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, τέλειωσε τίς σπουδές του ως αριστούχος και μετεκπαιδεύτηκε κατόπιν εισαγωγικών εξετάσεων στο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαιδεύσεως. Εξεπλήρωσε τις στρατιωτικές υποχρεώσεις του ως έφεδρος αξιωματικός Πεζικού. Εργάστηκε στή δημόσια Εκπαίδευση. Παράλληλα ασχολήθηκε μέ τήν ιστορική έρευνα και τή Λογοτεχνία, κυρίως με το διήγημα και το ιστορικό μυθιστόρημα. Διηγήματα, μελετήματα, δοκίμια και κριτικές του έχουν δημοσιευθεί σέ πολλά λογοτεχνικά και άλλα περιοδικά. Έχει γράψει 30 βιβλία, εφτά από τά οποία διακρίθηκαν σε καταξιωμένους λογοτεχνικούς και άλλους διαγωνισμούς. Είναι Μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών από το 1985. Είναι έγγαμος με την Έφη Χρυσανθακοπούλου, μέ τήν οποία έχει δύο παιδιά και πέντε εγγόνια. 

Βιβλία του: 1) Το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Μαλεσίνας και ο Θεολόγος (Αλαί Λοκρίδος), Ιστορική έρευνα, 1965, 2) Ο σεισμός, Διηγήματα, 1978, 3) Λαχτάρα για Ήλιο, 1980, Διηγήματα, 4) Λύση Ανάγκης, Διηγήματα, 1983, Εκδόσεις Φιλιππότης, 5) Πάνω χέρι, κάτω χέρι, Θεατρικό, 1984, 6) Το Βυζαντινό Μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου Μαλεσίνας και η Ιστορία της Περιοχής, Ιστορική έρευνα, 1987, 7) Η Επαναστάτρια και ο Σύλλας, Ιστ. Μυθιστόρημα, 1990, Εκδ. Ακρίτας, 8) Η Παναγία η Αθηνιώτισσα, Ιστορικό Μυθιστόρημα, 1993, Εκδόσεις Τήνος, 9) Το Βυζαντινό Μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου Μαλεσίνας - αρχικά Παναγίας Μελινίτσας, Ιστορική έρευνα, 1994, Έκδοση Ιεράς Μονής, 10) Οι όμηροι, Θεατρικό, 1995, Β΄ έκδοση 2005, 11) Ο περαστικός καβαλάρης, Παιδικά διηγήματα, 1998, Εκδόσεις Τήνος, 12) Ο Αρραβώνας της Ισμήνης, Ιστορικό Μυθιστόρημα, 1998,Εκδόσεις Αρμός, 13)  Το χαμόγελο του πελάγου, Διηγήματα, 1999, Έκδοση Ατραπός, 14) Μαλεσίνα: Ιστορία, Μνημεία, Αρχαιολογικοί χώροι, 1999, Έκδ. Ομίλου διάσωσης του Βυζαντινού Ναού Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Μαλεσίνας, 15) Τα πάθη του Γένους, Ιστορικά μελετήματα, 2001, Εκδόσεις Τήνος, 16) Τετρακόσια χρόνια Επανάσταση, Ιστορική μελέτη, 2004, Εκδόσεις Τήνος, 17) Το όνειρο του καπετάνιου, Ιστορικό μυθιστόρημα, 2004, Εκδόσεις Τήνος, 18) Αυγούστα Ελένη, Ιστορικό δράμα, 2005, 19)  Μια σταύρωση που έμεινε μισή, Ιστορικό δράμα, 2006, β΄έκδοση 2010, 20) Ο Ἅγιος Κωνσταντίνος ὁ Μέγας και η εναντίον του πολεμική, Ιστορική μελέτη, 2006, Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος, 21) Ο Μέγας Κωνσταντίνος, Κατηγορίες και Αλήθεια, Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος, 2007, β΄ έκδοση 2008, 22) Το φως της ερημιάς, Μυθιστόρημα, 2009, Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος, 23) Όσιος Σεραφείμ, ο εκ Ζελίου Λοκρίδος μοναστής της Δομβούς Βοιωτίας, Ιστορία και Παράδοση, 2010, έκδοση Ι. Μητροπόλεως Φθιώτιδος, 24) Επίσκοπος Ταλαντίου Νεόφυτος Μεταξάς (΄Ενας μεγάλος Αγωνιστής του 1821 και ανεπίληπτος Ιεράρχης, 2011, Συμμετοχικά:  25) Από το φωτεινό πέρασμα ενός ανθρώπου (Σώτος Χονδρόπουλος), Μελέτη, Εκδόσεις Καινούργια Γη, 2002. Συμμετοχή: «Ο Χονδρόπουλος ως διηγηματογράφος», 26) Σχολικός Φιλοτελισμός, (Σχολικό) 1971, β΄ εκδ. από Εκδόσεις Βλαστού, 1973, 27) Περιλήψεις Φυσικής (Σχολικό), 1976, 28) Δύο Βασικά Μαθήματα (Σχολικό), δύο εκδόσεις, 1980, 29) Προβλήματα Αριθμητικής (Σχολικό), 1995, Εκδόσεις Σαββάλας, 30) Ο Ιερός Ναός Αγίου Κωνσταντίνου Μαλεσίνας, Έκδοση Ι. Μητροπόλεως Φθιώτιδος, 2010. 

Τιμητικές διακρίσεις σε Πανελλήνιους Λογοτεχνικούς καί άλλους διαγωνισμούς:  1) Α΄ Κρατικό  Βραβεῖο Θεατρικού  έργου, για νέους θεατρικούς συγγραφείς, για το έργο του «Μια σταύρωση που έμεινε μισή», Διαγωνισμός Υπουργείου Πολιτισμού 2005.  2) Β΄  Βραβείο Γλωσσικής  Εταιρείας Αθηνών (όταν ακόμη υπαγόταν στην Ακαδημία Αθηνών) για τη συλλογή και μελέτη γλωσσικού υλικού με τον τίτλο "Γλωσσικά Μαλεσίνας", 1971, (που ακόμη δέν έχει εκδοθεί) . 3) Α΄ Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων, Λογοτεχνικός Διαγωνισμός 1989, για το ιστορικό μυθιστόρημα "Η Επαναστάτρια και ο Σύλλας". 4) Β΄ Βραβείο Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός", Λογοτεχνικός Διαγωνισμός 2001, για το ιστορικό μυθιστόρημα "Το όνειρο του καπετάνιου". 5) Β΄ Βραβείο Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός", Λογοτεχνικός Διαγωνισμός 1995, για τη συλλογή διηγημάτων "Το χαμόγελο του πελάγου". 6) Έπαινος Φιλολ. Συλλόγου "Παρνασσός", Λογοτεχνικός Διαγωνισμός 1992, για το ιστορικό Μυθιστόρημα "Η Παναγία η Αθηνιώτισσα". 7) Έπαινος της Ένωσης Δημοσιογράφων καί Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος, Διαγωνισμός 2000, για το ιστορικό βιβλίο "Μαλεσίνα". Και 8) (εκτός διαγωνισμού): Έπαινος του Συνδέσμου Ιστορικών Συγγραφέων για την «πολύτιμη και αξιόλογη προσφορά του στά Γράμματα και ειδικότερα στο χώρο της Ιστορίας», 2006.

 (Από το greekbooks.gr)

Περιεχόμενα του Βιβλίου
 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
  

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΑΡΒΩΝ – ΑΡΒΑΝΟΝ – ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ – ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
1. Άρβων – Άρβανον
2. Ο όρος «Αρβανίτες»
3. Αρβανίτικη γλώσσα
  

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΣ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΑΠΟ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑ

1. Εμφύλιοι σπαραγμοί στην αυτοκρατορία
2. Οι καταπιέσεις των Αλβανών
3. Η κατάκτηση της Αλβανίας και της Ηπείρου από τον Δουσάν – Διωγμοί των Ελλήνων – Πόλεμοι των διαδόχων του Δουσάν
4. Κατάλυση του Αλβανικού δεσποτάτου – Κατάκτηση της Ηπείρου από τους Τούρκους – Καταπιέσεις για εξομωσία
  

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΟΙ ΜΑΖΙΚΟΙ ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΙ
1. Εποικισμός Αττικής, Βοιωτίας και νότιας Εύβοιας
2. Εποικισμός Πελοποννήσου και νησιών
3. Ηπειρώτες πρόσφυγες στην Ευρώπη
 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΕΠΟΙΚΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
1. Οι υστεροβυζαντινοί ιστορικοί περί των εποίκων
2. Οι ιστορικοί του 19ου αιώνα περί των εποίκων
 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΠΟΙΚΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ
1. Παραδοχή της ελληνικότητας των Αρβανιτών από τους ιστορικούς και λογίους
2. Η βία εξώθησε ελληνόφωνους και αρβανιτόφωνους Ηπειρώτες στην Ελλάδα και η αρβανιτοφωνία κάλυψε την ελληνικότητά τους
3. Ποτέ Έλληνες έποικοι από την Ήπειρο δεν αυτοπροσδιορίζονταν ως Αλβανοί
4. Γεώργιος Πλήθων-Γεμιστός: Ο εποικισμός δεν άλλαξε σε τίποτε την ελληνικότητα της Πελοποννήσου
5. Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος ενέκρινε ανεπιφύλακτα τους εποικισμούς και κάνει λόγο για νεήλυδες Έλληνες κατοίκους
6. Οι αρχηγοί των εποίκων Αρβανιτών –όλοι Έλληνες– δίνουν τ' όνομά τους ή το όνομα του ηπειρωτικού χωριού τους στους οικισμούς που ιδρύουν. Παρουσία επιφανών αρβανιτόφωνων οικογενειών μεταξύ των εποίκων
7. Αρβανίτες και λοιποί Έλληνες: κοινά ήθη, έθιμα, παραδόσεις, χοροί κ.λπ.
8. Η ελληνικότητα μέσα από τα τραγούδια των Ελλήνων Αρβανιτών
9. Έγκυρες μαρτυρίες ιστορικών προσώπων περί της ελληνικότητας των Αρβανιτών
10. Αρβανίτες Ηπείρου: «Έλληνες Πελοποννήσιοι και Αρβανίτες είναι ένας και μόνον λαός»
11. Πυρήνας ελληνισμού το Άρβανο και πηγή μεταναστεύσεως Ελλήνων Αρβανιτών
12. Δίγλωσσοι οι Σουλιώτες, αλλά χωρίς καμιά συγγένεια με τα αλβανικά φύλα
13. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός επιβεβαιώνει ότι η εκτεταμένη αλβανοφωνία στα ελληνικά χωριά της Ηπείρου, δεν μαρτυρεί αλβανική εθνότητα
14. Ο Ρήγας Βελεστινλής ξεχωρίζει τους Αρβανίτες από τους Αλβανούς
15. Μύθος ο εξελληνισμός πολλών Αλβανών στην Ελλάδα
16. Οι ρωμαιοκαθολικοί Ευρωπαίοι χρονικογράφοι απέφευγαν την εθνική ονομασία τους ακόμη και στα γραπτά τους και τους αποκαλούσαν... Αλβανούς!
17. Οι μεγάλοι αρχηγοί, που οδήγησαν τους εποίκους στην Ελλάδα
18. Αρβανίτες στρατιώτες στη Δύση μ' ελληνικά ονόματα
19. Οι Αρβανίτες συνεχίζουν την αρχαία ελληνική, λαϊκή τέχνη
20. Ήπειρος και Ακαρνανία δεν υπέστησαν καμιά επίδραση από βορρά
21. Εξισλαμισμένοι Αλβανοί και Έλληνες δεν ήρθαν ως έποικοι στην Ελλάδα
22. Απόδημοι δίγλωσσοι Βορειοηπειρώτες
23. Οι Κερκυραίοι αποκαλούσαν Αρβανίτες τους χριστιανούς της Ηπείρου
24. Η Ήπειρος κατά την Τουρκοκρατία είχε χάσει τ' όνομά της
25. Γερμανοί του 19ου αιώνα «μετρούν» τους Αρβανίτες του... 15ου α?ώνα
26. Η αρβανιτοφωνία από μόνη της δεν αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο εθνικότητας
27. Το σύνολο των εποίκων από Θεσπρωτία ήσαν Έλληνες, δίγλωσσοι ή μόνο ελληνόφωνοι
28. Από την Άρτα ως τον Αχελώο δεν εγκαταστάθηκαν Αλβανοί
29. Νησιά, που εποικήθηκαν από Αρβανίτες
30. Οι Έλληνες έποικοι από την Ιλλυρία (Αλβανία)
31. Οι Έλληνες Βλάχοι έποικοι
32. Οι Αρβανίτες Κλέφτες
33. Ο θρυλικός Stradioti Μερκούριος Μπούας ήταν καθ' ομολογία του Έλληνας Ηπειρώτης
34. Οι Αρβανίτες υπήρξαν πρωτοπόροι σ' όλους τους αγώνες κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας
35. Ο ιδιωματικός ελληνικός γλωσσικός πλούτος των αρβανιτόφωνων χωριών
36. Αρβανίτες: Έλληνες σύμφωνα με τα πορίσματα και ανθρωπολογικών ερευνών
 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄
ΑΛΒΑΝΟΙ ΕΠΟΙΚΟΙ
1. Λιάπηδες έποικοι
2. Τόσκηδες έποικοι
 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ
1. Έλληνες Αρβανίτες στρατιώτες στη Δύση
2. Συμμετοχή των Ελλήνων Αρβανιτών σε εξεγέρσεις κατά την Τουρκοκρατία
 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄
ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΣ ΛΟΚΡΙΔΑΣ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΘΕΣΠΡΩΤΟΥΣ
1) Γενικά περί Θεσπρωτίας
2) Θεσπρωτοί εποικίζουν τη Λοκρίδα
3. Αντιπροσωπευτική εικόνα χωριού εποίκων

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΕΠΙΜΕΤΡΟΝ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΙΛΛΥΡΙΑΣ
1) Η Ήπειρος
2) Η νότια Ιλλυρία (Αλβανία)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ Β. ΚΑΡΑΣΤΑΘΗ