Η ιστορική αλήθεια για τους Ελληνες Αρβανίτες

Δημοσιευμένη Παρουσίαση – Κριτική του κ. Χολέβα γιά το βιβλίο “Ελληνες από τό Άρβανον” του Κώστα Καραστάθη.

Από την εποχή του κομμουνιστικού αθεϊστικού καθεστώτος στην Αλβανία η γειτονική χώρα επιχειρεί με προπαγανδιστικό τρόπο να διεκδικήσει τους υπερήφανους Ελληνες Αρβανίτες - ή, ορθότερα, τους αρβανιτόφωνους συμπατριώτες μας. 

  

Επειδή στην εποχή μας είναι απαραίτητο να ξέρουμε την Ιστορία μας και επειδή οι προπαγάνδες και οι σκοπιμότητες καθίστανται έντονες και διαβρωτικές, θεωρώ πολύ χρήσιμο το πρόσφατο βιβλίο του Κώστα Καραστάθη με τίτλο: «Ελληνες από το Αρβανον» και υπότιτλο «Η αλήθεια για την ταυτότητα των Αρβανιτών εποίκων μας».  

Η ιστορική μελέτη του διακεκριμένου και πολυβραβευμένου συγγραφέως και εκπαιδευτικού έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις ΑΘΩΣ το 2014, μόλις προ ολίγων ημερών, και δίνει τη δυνατότητα σε όλους μας, ειδικούς και μη, να μάθουμε περισσότερα για την καταγωγή, τη συνείδηση και το γλωσσικό ιδίωμα των αρβανιτοφώνων.

Ο Κώστας Καραστάθης, με τεκμηριωμένο και κατανοητό λόγο, κατορθώνει να παρουσιάσει τα κυριότερα συμπεράσματα των μελετών ειδικών ιστορικών και βαλκανιολόγων για το θέμα αυτό. Αφορμή έλαβε από τα αρβανίτικα τοπωνύμια του χωριού του, της Μαλεσίνας Λοκρίδος. Μας δίνει με πειστικότητα τις απαντήσεις και μας πείθει ότι άλλο πράγμα είναι οι Αλβανοί και άλλο οι Αρβανίτες. 

Οι Αλβανοί αποκαλούν τη φυλή τους Σκιπετάρ και τη χώρα τους Σκιπερία, χώρα των αετών, ενώ ο όρος «Αρβανίτης» σημαίνει τον Έλληνα από το Αρβανον ή Αρβωνα, δηλαδή τη Βόρειο ηπειρο. Βυζαντινοί συγγραφείς, όπως η Αννα Κομνηνή, προσδιορίζουν το Αρβανον ως περιοχή της Ηπείρου, από την οποία κατέβηκαν κατά τον 13ο και 14ο αιώνα Ελληνες Βορειοηπειρώτες προς την Αττική και την Πελοπόννησο. Γιατί έφυγαν από τον τόπο τους; Αλλοι διότι κυνηγήθηκαν από τους Σέρβους του Στεφάνου Δουσάν και άλλοι διότι εκλήθησαν ως ικανοί στρατιώτες (μισθοφόροι) από τους αυτοκράτορες της ύστερης βυζαντινής περιόδου. Μετά την Αλωση οι Αρβανίτες αυτοί, δηλαδή οι Ελληνες που μιλούσαν και ελληνικά και αρβανίτικα, έφυγαν κυρίως προς την Ιταλία και μάλιστα στρατολογήθηκαν ως μισθοφόροι (stradioti) από τους δόγηδες της Βενετίας. Στα βενετικά αρχεία σώζονται έγγραφα που καταγράφουν την ελληνική συνείδηση των Αρβανιτών. Οι ίδιοι δηλώνουν την ελληνική εθνικότητά τους και οι Βενετοί δημόσιοι λειτουργοί την καταγράφουν.

Σήμερα, ορισμένοι ανιστόρητοι ή προπαγανδιστές επιχειρούν να ταυτίσουν το διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα με μία δήθεν διαφορετική εθνική ταυτότητα. Ομως οι αρβανιτόφωνοι Ελληνες με τη συμμετοχή τους στους εθνικούς αγώνες και με κάθε άλλη εκδήλωση δηλώνουν ότι ουδεμία σχέση έχουν με τους Αλβανούς, τη γλώσσα τους και τον πολιτισμό τους. 

Ο Κ. Καραστάθης παρουσιάζει μαρτυρίες Αρβανιτών Ελλήνων οι οποίοι πολέμησαν το 1940 και ομολογούν ότι, όταν μπήκαν με τον Στρατό μας στην Αλβανία, δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν. Τα αλβανικά έχουν μεγάλες διαφορές από τα αρβανίτικα και η διγλωσσία των Αρβανιτών δεν υποδηλώνει διαφορετική εθνική συνείδηση. 

Στα Βαλκάνια και στη Μικρά Ασία έχουμε παρατηρήσει και άλλα φαινόμενα όπου η διάλεκτος διαφέρει από την πραγματική εθνική ταυτότητα. Εχουμε δει Ελληνες να μιλούν ελληνοβουλγαρικές διαλέκτους στη Μακεδονία, τουρκικά στην Καππαδοκία, βλαχικά στη Θεσσαλία και την Ηπειρο, παραμένοντας ταυτόχρονα πιστοί στην ελληνική πατρίδα και την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αντιθέτως, έχουμε δει Τουρκοκρητικούς και Τουρκοκυπρίους να μιλούν ελληνικά αλλά να έχουν ανθελληνικό φρόνημα και να σφάζουν Ελληνες. 

Οι σοβαροί μελετητές παραδέχονται ότι κατά τους προηγούμενους αιώνες, στα εδάφη όπου έζησε ο Ελληνισμός, η Ορθοδοξία και όχι το γλωσσικό ιδίωμα ήταν το κύριο στοιχείο διατηρήσεως της ελληνικότητας. Η γλώσσα μας είναι βεβαίως σημαντικότατο στοιχείο της εθνικής μας ιδιοπροσωπίας, αλλά οι αρβανιτόφωνοι, σλαβόφωνοι και γενικά αλλόγλωσσοι και δίγλωσσοι αδελφοί μας είναι εξίσου Ελληνες. 

Το βιβλίο του Κώστα Καραστάθη «Οι Ελληνες από το Αρβανον» απαντά στους αμφισβητίες.

Κωνσταντίνος Χολέβας

* Πολιτικός επιστήμων